Ekmeklik buğdayda un kalite özellikleri ile dane veriminin karşılıklı etkileşimleri ve uygun çeşit seçimi

• Published in: Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi Vol. 24; no. 2; pp. 76 - 83
• Main Authors: EGESEL, Cem Ömer, BAYTEKİN, Harun, KAHRIMAN, Fatih, TAYYAR, Şemun
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Ondokuz Mayıs Üniversitesi / University of Ondokuz Mayıs 2009
• Subjects: Bitki Üretimi; bread wheat; cultivars; ekmeklik buğday; Field Crops; flour quality; gluten; kültür çeşitleri; Plant Production; protein; seed yield; Tarla Bitkileri; tohum verimi; Triticum aestivum; un kalitesi
• ISSN: 1308-8750

Buğday danesinin kullanım amacı ve fiyatlandırılması büyük ölçüde kalite özelliklerine bağlıdır. Bu bakımdan, çeşit
verim denemelerinin sonuçlarını değerlendirmek amacıyla yalnızca verim değerlerinin değil kalite düzeylerinin de göz
önünde bulundurulmasında fayda vardır. Bu çalışmanın amacı dane verimi ile un kalite özellikleri arasındaki ilişkileri
çevresel etmenlere bağlı olarak değerlendirmek ve Çanakkale bölgesi için dane verimi bakımından denenen çeşitlerden un
kaliteleri göz önünde bulundurularak uygun olanları belirlemektir. Bu araştırma çerçevesinde 10 adet ekmeklik buğday
çeşidinin 2 yıllık dane verimlerinin yanı sıra un kaliteleri ile ilgili bazı parametreler üzerinde yapılan ölçümler
değerlendirmeye alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, en yüksek verim her iki yıl için Tina ve Nina çeşidinden elde
edilmiştir. Un kalite özelliklerinin değerlendirmeleri sonucunda ise Dropia çeşidinin diğer çeşitlere oranla, mevcut çevre
şartlarında kalite özellikleri bakımından avantajlı olduğu belirlenmiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre dane veriminin
protein, yaş gluten ve kül oranı gibi bazı kalite özellikleri ile her iki yılda da negatif bir ilişki içinde olduğu görülürken, diğer
kalite özellikleri ile olan ilişkisi ise yıllara göre değişim göstermiştir.
Quality has a large effect on determining the end use and the quotation of wheat crop. Hence, when evaluating
the variety yield trials, it would be advisable to take the quality characteristics, as well as the grain yield under consideration.
Our objectives in this study were i) to investigate the relations between grain yield and flour quality, and ii) to determine the
most suitable cultivars for Canakkale region based on the results of earlier variety yield trials conducted in our department.
We analyzed the data collected on several flour quality parameters along with the 2-year grain yield data belong to 10 bread
wheat cultivars. The highest grain yields were obtained from the eheat cultivars Tina and Nina in both years. Evaluation of
the quality parameters indicated, that the cultivar Dropia was the highest quality cultivar compared to the others at current
environmental conditions. Statistical analysis showed that grain yield had a negative correlation with some quality traits such
as protein, wet gluten, and ash ratio in both years; while, its correlation with other quality traits varied between years.