Belge Sağlama Hizmetlerinin Gelişimi ve Türkiye Perspektifi

• Published in: Türk kütüphaneciliği Vol. 23; no. 1; pp. 83 - 118
• Main Author: TOPLU, Mehmet
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Türk Kütüphanecileri Derneği 2009
• Subjects: Belge Sağlama; Document Delivery; Interlibrary Loan; Kütüphanecilik ve Bilişim; Kütüphanelerarası Ödünç Verme; Library and Information Science-Informatics
• ISSN: 1300-0039

Bilimsel yayın artışında meydana gelen gelişmeler, enformasyon merkezlerini,
kullanıcı taleplerinin karşılanmasında diğer paydaşlarıyla işbirliğine zorunlu
kılmıştır. Buna bağlı olarak, kütüphanelerarası ödünç verme ve belge sağlama
hizmetleri, enformasyon merkezleri için vazgeçilmez bir hizmet örgütlenmesi olarak ortaya çıkmıştır. Bilginin elektronik ortamda yayımı ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler, belge sağlama hizmetlerinde, enformasyon merkezleri yanında, yayınevleri ve ilgili ticari firmaları da aktif hale getirmiştir.
Çalışma, tarihsel perspektif içerisinde, iki temel bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde, kütüphanelerarası ödünç vermeden, belge sağlamaya bilgi erişim
hizmetlerinin uluslararası düzeyde kavramsal olarak ve uygulama sürecinde nasıl
bir gelişim gösterdiği ve teknolojik gelişmelerin bu süreci nasıl etkilediği ele
alınmıştır. İkinci bölümde ise, bu alanda Türkiye'de yürütülen çalışmalar genel
olarak ele alındıktan sonra, ULAKBİM, Gazi, Hacettepe ve Orta Doğu Teknik
Üniversiteleri Kütüphaneleri arasında oluşturulan Ortak Belge Sağlama (OBES)
hizmetlerinin sonuçları ile ulusal düzeyde var olan yapısal sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri sunulmaktadır.
Increase in the number of scientific publications has forced information centers
to cooperate with other collaborators to meet user demands. As a result of this,
interlibrary loan and document delivery has emerged to be an indispensable service
organization for information centers. Dissemination of knowledge in electronic
media and developments in communication technologies have caused active
involvement of publishing houses and trade companies in document delivery
along with information centers. In view of the historical perspective, the subject
has been treated in two parts in this work. In the first part, the conceptual and
practical progress of information access services, from interlibrary loan to document
delivery, at the international level, and the impact of technological develop
ment on the process are analyzed. In the second part, a general overview of what
is being done in Turkey in this field is presented, and then, the outcomes of the
"Common Document Delivery" project carried out by ULAKBİM, Gazi University,
Hacettepe University and Middle East Technical University, structural problems
at the national level, and solution suggestions toward these problems are
presented.