Mimaride niş kavramı

• Main Author: Yavuz, Melek Fatma
• Format: Dissertation
• Language: Turkish
• Published: ProQuest Dissertations & Theses 01-01-2005
• Subjects: Architecture
• ISBN: 9798381812039

‘Mekan’ kavramı, insanın varoluşuyla ortaya çıkmış, farklı disiplinlerle ilişkili, farklı boyutları olan bir kavram olup, geçmişten günümüze değin, sürekli gelişim ve değişim göstermiş, bu kavrama ilişkin farklı kuramsal yaklaşımlarda bulunulmuştur. ‘Yer’ kavramı da ‘mekan’ kavramı gibi farklı disiplinlerle ilişkili, çok boyutlu, zengin anlamlar içeren bir kavramdır. Fakat ‘mekan’ ve ‘yer’ birbirinden farklıdır. ‘Mekan’ kavramı, soyut bir kavramdır. ‘Yer’ kavramı ise, ‘mekan’ kavramından farklı olarak yaşamsal bir boyuta sahiptir. Ona bu boyutu kazandıran unsurlar; insan ve o ‘yer’ de gerçekleşen eylemlerdir. Örneğin, kentte bir ‘yer’ olan bir meydan, orada yapılan kutlamalar, gösteriler ile ‘yaşayan’ hale gelir.‘Niş’, en basit tanımıyla duvar içerisindeki hücredir. Ancak fiziksel boyutunun yanı sıra sosyal ve psikolojik boyutu da vardır. Sosyal ve psikolojik boyutu nedeniyle ‘niş’, yaşayan bir ‘yer’, yaşayan bir mekandır. Farklı ölçekleri, farklı nitelikleri vardır. Bir ‘niş’ içerisindeki insan, kendini güvende, rahat, mutlu ve huzurlu hisseder. Oraya sahiplenir. Bir kimlik kazandırır.‘Mekan’, ‘yer’ ve ‘niş’ kavramlarının ele alındığı bu çalışma, beş ana bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde, problemin tanımı yapılmış, amaç, kapsam ve araştırmada kullanılan yöntemler açıklanmıştır.İkinci bölümde, ‘mekan’ ve ‘yer’ kavramları irdelenmiş, farklı tanımlamaları, farklı boyutları tartışılmıştır. ‘Mekan’ ve ‘yer’ kavramları karşılaştırılarak aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar bu bölümde ortaya konulmuştur. ‘Mekan’, ‘yer’ ve ‘niş’ kavramları arasında ilişki kurulmaya çalışılmıştır.Üçüncü bölümde, ‘niş’ kavramı üzerinde durulmuş, tanımlamaları yapılmış, geçmişten günümüze değin ‘niş’ kavramının kavramsal değişimi incelenmiş, farklı boyutlarına ve ölçeklerine yer verilmiş, bir ‘yer’i ‘niş’ yapan tasarım kriterleri incelenmiştir.Dördüncü bölümde ise, üçüncü bölümde saptanan kriterlerin doğruluğunu ölçmek için bir yaşam alanında araştırma yapılmış, bu kriterlerin doğruluğu gözlemleme, fotoğraflama ve kişisel görüşmelerle ortaya konuşmaya çalışılmıştır.Sonuç bölümünde ise, tez konusunun genel bir değerlendirilmesi yapılmış, bu konuda mimarlara düşen görevlere yer verilmiştir.