Tenedos Nekropolis buluntusu Fenike kökenli cam pendant

• Published in: Çanakkale araştırmaları Türk yıllığı Vol. 21; no. 33; pp. 59 - 73
• Main Author: Yaman,Hüseyin
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi 2022
• Subjects: Tarih; Çanakkale; Türkiye; Tenedos; Fenike; Pithos burial; Nekropolis; Glass pendant; Pithos mezar; Phoenicia; Cam pendant; Necropolis
• ISSN: 2148-0877

Bu çalışmada ele alınan baş formlu cam pendant, Tenedos nekropolünde 1993
yılı kurtarma kazıları sırasında bir pithos mezar içinde ayakta duran pişmiş toprak bir
figürin, bir figürin başı (veya protom) ve aşık kemikleriyle (astragali) birlikte bulunmuştur.
Çubuğa sarma tekniğiyle üretilmiş pendant pürüzsüz sakal, büyük göz, genişuzun
burun, dolgun dudak ve hafifçe dışa çıkık ve çatallı çene gibi tasvir özelliklerine
sahiptir. Yapımında lacivert, sarı, beyaz ve turkuaz renkli cam kullanılmıştır. Fenike
veya Fenike kolonisi Kartaca kökenli olduğu düşünülen cam pendantlar, buluntu yeri
bilinen örneklere göre Akdeniz havzası, Karadeniz’in kuzey kıyıları ile Doğu Avrupa’ya
yayılmış olup MÖ 7. yüzyıldan başlayarak MÖ 1. yüzyıl ortalarına kadar tarihlendiği
bilinmektedir. Tenedos buluntusu tipolojik özelliklerine göre M. Seefried’in
“kıvırcık saçlı erkek başı” olarak adlandırdığı ve MÖ 5. yüzyıl ile MÖ 3. yüzyıl arasına
tarihlediği “Tip C” ile uyumludur. Bu tipin MÖ 450-300 arasına verilen C1 alt
grubuna dahildir. Baş formlu cam pendant Kuzeydoğu Ege için nadir bir buluntudur.
Mezarda bu eserle birlikte ele geçen sağlam durumdaki pişmiş toprak figürin ve baş
göz önüne alındığında pendantı MÖ 5. yüzyılın ilk yarısına tarihlemek mümkündür.
Aynı zamanda bu dönemde Fenike ve/veya Kartaca ile Tenedos arasındaki ilişkinin
varlığını gösterir.