Mehmet Akif’in düzyazılarında çağdaş dünya sorunlarının ele alınışı

• Published in: Tezkire Vol. 2014; no. 48; pp. 171 - 196
• Main Author: Öz,Asım
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Çizgi Yayınevi 01-03-2014
• Subjects: Siyasal Bilimler; İstanbul; Türkiye; batı; şair Akif; düzyazılar; ırkçılık; kültür; Sebilûrreşad; Sırat-ı Müstakim; Mehmed Akif Ersoy; tefrika
• ISSN: 1302-7875; 2822-5112

Şairler tarafından kaleme alınan düzyazılar şiirin sıkı disiplinini aşarak kapalı olanı, yoğunlaştırılmış, örtülmüş olanı açtıkları için şairlerin bütün boyutlarıyla görünmeleri, anlaşılmaları bakımından son derece önemlidir. Mehmet Akif, gerek edebi kamuda gerekse diğer düzlemlerde şiire daha çok emek verdiği için tabi! olarak öncelikle Safahattaki şiirleri ile öne çıkmakta ve şair olarak algılanmaktadır Zaten çevresinde de “Şair Akif ’ olarak anılıyor. Ama o düşüncelerini makaleler, söyleşi yazılan, tefsir metinleri ve vaazlar yoluyla da iletmiştir. Bu yönüyle sadece şiirle düşünmekle sınırlı bir yazı sahası olmamıştır. Şiirini düşüncesinin emrine veren Akif düzyazılarda şiirin sınırlandıncı özelliklerinden kurtularak çok çeşitli ve canlı bir fikri yelpaze çizmektedir. Bu bakımdan Akif’in düşüncelerini, eleştirilerini ve beklentilerini yansıttığı yazılı ürünler içinde Sıratı Müstakim ve Sebilürreşad dergilerinde yayımlanmış olan yazıları Akif’in düşünce dünyasımn anlaşılması bakımından oldukça önemlidir. Dergilerde yayımlanan bu yazılar, zihinlerdeki eksik Akif portresini tamamlayarak, onun bir bütün halinde algılanmasına, anlaşılmasına katkı sağlamaktadır. Onun bakışını, duruşunu, düşünce ufkunu daha açık görmemizi sağlayan İslâm dünyasının ve Müslümanlann durumu, Batıyla ilişkiler, ırkçılık, tefrika, kültür ve ahlak yozlaşması, eğitim, hurafeler, özünden kopmuş aydınlar, dil ve edebiyat tartışmaları gibi konulann bugün de önemini korumakta oluşu Akif’in yazılarının ne kadar öncü ne kadar önemli olduğunu bir kere daha ortaya koymaktadır. Bu metinde Safahat’ta var olan eleştirel söylemi açan Akif’in haksızlığa, zulme, cehalete, ahlak çöküntüsüne, yenilgilere bir başkaldırı, bir isyan olan düzyazıları üzerinden Akif’in içinde yaşadığı çağa bakışı ele alınacaktır.