N.G.Andelib’in katkısıyla meydana gelen destancılık: Molla Nefesi'nin "Zühre ve Tahir" destanının fikir içeriği özellikleri

• Published in: Azərbaycan Dili və Ədəbiyyat Tədrisi Vol. 2021; no. 268; pp. 56 - 74
• Main Author: Seferli,Aynur
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi 01-02-2021
• Subjects: Edebiyat; Türkiye; Bakü; Tahir və Zöhrə; Molla Nəfəs; astral destan; Kara Batır; Azərbaycan versiyası; Molla Nefes; Tahir ve Zühre; Azerbaycan versiyonu; Qara Batır; astral dastan
• ISSN: 2790-0738
• DOI: 10.48445/TAIIJ.2021.32.75.001

Kozmos folklorunun, özellikle gök cisimlerinin yüzündeki sembolizm eserleri Doğu edebiyatında yaygın olarak kullanılmaktadır. Geniş bir Türk halk hikâyesi olan bu destan "Zohra ve Tahir", "Tahir Mirza", "Zuhra-Tahir", "Taj-Zohra" ve diğer isimlerle yayınlanmaktadır. Tahir ve Zöhrə teması Molla Nefes'in mirasında özel bir yere sahiptir. Molla Nefes’in ölümünden 70 yıl sonra Hocanefes Çarriyev ruhunu canlı tutmak için bir oyun-piyes yazdı. Yazarın yarattığı destanın özelliklerinden biri, şairin hem anlatıcı, hem de destan kahramanı olmasıdır. Dikkat çekici makamlardan biri de destanın Dede Korkut geleneğini yeniden canlandırmasıdır. Azerbaycan'da destanı Ehliman Ahundov ve Muhammethüseyin Tahmasib, Özbeklerde ise M.İ.Afzalov, H.Rasulov ve Z.Huseynova toplamıştır. Azerbaycan ve Türkmenistan dışındaki tüm destan versiyonlarında şiirler zayıftır. Makalede destanın Azerbaycan ve Türkmen versiyonları karşılaştırılmış, farklı ve benzer özellikler tanımlanmıştır.