İmparatorluktan Cumhuriyet’e geçişte Musâhabât-ı Ahlâkıyye ders kitaplarında devlet algısının dönüşümü

Bu makalenin amacı imparatorluktan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde vatandaşlık aktarımının devlet algısı bağlamında değişen boyutlarını her iki döneme ait vatandaşlık kitaplarından hareketle incelemektir. Araştırma Osmanlı İmparatorluğu’nun son müfredat programı olan 1914 Mekâtib-i İptidaiye Ders Müfre...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Published in:Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi Vol. 20; no. 40; pp. 41 - 63
Main Authors: Baltacı,Derya, Aslan,Erdal
Format: Journal Article
Language:Turkish
Published: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları 2020
Subjects:
Online Access:Get full text
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Bu makalenin amacı imparatorluktan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde vatandaşlık aktarımının devlet algısı bağlamında değişen boyutlarını her iki döneme ait vatandaşlık kitaplarından hareketle incelemektir. Araştırma Osmanlı İmparatorluğu’nun son müfredat programı olan 1914 Mekâtib-i İptidaiye Ders Müfredatı’nda Musâhabât-ı Ahlâkıyye (Târihiye, Sıhhiyye ve Medeniyye) ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk müfredat programı olan 1924 İlk Mektepler Müfredat Programı’nda Musâhabât-ı Ahlâkıyye ve Ma’lûmât-ı Vataniye adı altında yer almış olan dersler için yazılarak izlenmiş olan ders kitapları üzerinden yürütülmüştür. Araştırmada İmparatorluk Dönemi için Ali Seydi’nin Devre-i Âliye’nin birinci ve ikinci sınıfları için hazırladığı 1920 tarihli Yeni Musâhabât-ı Ahlâkıyye kitapları ile Mithad Sadullah’ın Devre-i Âliye’nin ikinci sınıfları için hazırladığı 1923 tarihli Resimli, Yeni Musâhabât-ı Ahlâkıyye ve Medeniyye kitapları incelenmiştir. Cumhuriyet Dönemi için Mithad Sadullah ve Doktor Ali Rıdvan tarafından ilk mekteplerin beşinci sınıfları için hazırlanmış olan 1924 tarihli Yeni Ma’lûmât-ı Vataniye ve Medeniyye kitabı ile Muallim Orhan Fuad’ın beşinci sınıflara mahsus 1924 tarihli Musâhabât-ı Ahlâkıyye ve Ma’lûmât-ı Vataniye kitabı incelenmiştir. İki döneme ait ders kitapları incelendiğinde meşruti monarşiden Cumhuriyet’e geçişle vatan, millet, egemenlik anlayışlarında ve kurumsal-hukuki yapıda dönüşümlerin yaşandığı, böylece laikdemokratik bir düzene yönelişin ilk izlerinin belirginleştiği görülmektedir.
ISSN:1300-0756