İmparatorluktan Cumhuriyet’e geçişte Musâhabât-ı Ahlâkıyye ders kitaplarında devlet algısının dönüşümü
Bu makalenin amacı imparatorluktan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde vatandaşlık aktarımının devlet algısı bağlamında değişen boyutlarını her iki döneme ait vatandaşlık kitaplarından hareketle incelemektir. Araştırma Osmanlı İmparatorluğu’nun son müfredat programı olan 1914 Mekâtib-i İptidaiye Ders Müfre...
Saved in:
Published in: | Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi Vol. 20; no. 40; pp. 41 - 63 |
---|---|
Main Authors: | , |
Format: | Journal Article |
Language: | Turkish |
Published: |
Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları
2020
|
Subjects: | |
Online Access: | Get full text |
Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
Summary: | Bu makalenin amacı imparatorluktan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde vatandaşlık
aktarımının devlet algısı bağlamında değişen boyutlarını her iki döneme ait vatandaşlık
kitaplarından hareketle incelemektir. Araştırma Osmanlı İmparatorluğu’nun son müfredat
programı olan 1914 Mekâtib-i İptidaiye Ders Müfredatı’nda Musâhabât-ı Ahlâkıyye (Târihiye,
Sıhhiyye ve Medeniyye) ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk müfredat programı olan 1924 İlk
Mektepler Müfredat Programı’nda Musâhabât-ı Ahlâkıyye ve Ma’lûmât-ı Vataniye adı altında
yer almış olan dersler için yazılarak izlenmiş olan ders kitapları üzerinden yürütülmüştür.
Araştırmada İmparatorluk Dönemi için Ali Seydi’nin Devre-i Âliye’nin birinci ve ikinci
sınıfları için hazırladığı 1920 tarihli Yeni Musâhabât-ı Ahlâkıyye kitapları ile Mithad Sadullah’ın
Devre-i Âliye’nin ikinci sınıfları için hazırladığı 1923 tarihli Resimli, Yeni Musâhabât-ı Ahlâkıyye
ve Medeniyye kitapları incelenmiştir. Cumhuriyet Dönemi için Mithad Sadullah ve Doktor
Ali Rıdvan tarafından ilk mekteplerin beşinci sınıfları için hazırlanmış olan 1924 tarihli Yeni
Ma’lûmât-ı Vataniye ve Medeniyye kitabı ile Muallim Orhan Fuad’ın beşinci sınıflara mahsus
1924 tarihli Musâhabât-ı Ahlâkıyye ve Ma’lûmât-ı Vataniye kitabı incelenmiştir. İki döneme
ait ders kitapları incelendiğinde meşruti monarşiden Cumhuriyet’e geçişle vatan, millet,
egemenlik anlayışlarında ve kurumsal-hukuki yapıda dönüşümlerin yaşandığı, böylece laikdemokratik
bir düzene yönelişin ilk izlerinin belirginleştiği görülmektedir. |
---|---|
ISSN: | 1300-0756 |