ساخت و اعتبارسنجی یک چارچوب نظام‌مند مبتنی بر ژانر برای ارزیابی متون تفسیری زبان‌آموزان ایرانی

• Published in: پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی Vol. 13; no. 3; pp. 399 - 422
• Main Authors: ثمینه پورصوتی, نادر اسدی, هانیه دواتگری اصل
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: The University of Tehran 01-11-2023
• Subjects: دستور زبان نقش‌گرا; رویکرد مبتنی بر ژانر; متون تفسیری; مهارت نوشتاری; چارچوب نظام‌مند
• ISSN: 2588-4123; 2588-7521
• DOI: 10.22059/jflr.2023.357785.1032

، هدف از این مطالعه ساخت و اعتبارسنجی چارچوبی برای ارزیابی متون تفسیری نوشته شده توسط زبان‌آموزان مقطع پیشرفته هست. روش تحقیق به‌صورت کیفی - کمّی بود. بخش کیفی از طریق مصاحبه با 15 نفر از اساتید دانشگاهی در شهر تبریز به روش گلوله‌برفی در سال 1400-1401 تا رسیدن به اشباع نظری صورت پذیرفت. بخش کمّی با 50 نفر از مدرسان در شعب آموزشگاه کانون زبان ایران در تبریز با استفاده از روش نمونه‌گیری هدف‌مند از بین 183 مدرس انجام شد. ابزار تحقیق در بخش کیفی، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. ابزار بخش کمّی پرسش‌نامه محقق ساخته مبتنی بر چارچوب مستخرج از مضامین شناسایی شده توسط اساتید در بخش مصاحبه بود. جهت روایی‌سنجی مضامین مصاحبه، دو مرحله متوالی از نظرسنجی با اساتید دانشگاهی استفاده شد. یافته‌های بخش کیفی نشان داد که بر اساس روش تحلیل مضمون حاصل از مصاحبه با اساتید از مجموع 76 کد اولیه و 39 کد طبقه‌بندی‌شده، 8 مضمون فرعی و در نهایت سه مضمون اصلی شامل: 1. بافت فرهنگ، 2. بافت موقعیت و 3. ویژگی‌های واژگانی - دستوری شناسایی شد. براین‌اساس، بافت فرهنگ در قالب دو مضمون فرعی قالب‌بندی معنایی و قالب‌بندی محتوایی؛ بافت موقعیت در قالب سه مضمون فرعی موضوع سخن، عاملان سخن، و شیوه بیان و ویژگی‌های واژگانی - دستوری در قالب سه مضمون فرعی اندیشگانی، بینافردی و متنی تدوین شد. یافته‌ها در بخش کمّی نیز نشان داد که بر اساس تحلیل عاملی انجام شده، چارچوب ارائه‌شدة بخش کیفی مشتمل بر مضامین اصلی و فرعی مورد تأیید واقع و ابزار ساخته شده اعتبارسنجی شد.