برآورد میزان صرفه جویی در مصرف آب در شرایط تشکیل بازار آب و بررسی آثار رفاهی آن : مطالعه موردی: دشت هشتگرد استان البرز

افت سطح آب‌­های زیرزمینی و متعاقب آن، نشست بیش از بیست سانتی‏متری زمین در دشت‌­های استان البرز، در حال حاضر، به یکی از بزرگ‏ترین دغدغه‌­های زیست‏‌محیطی استان تبدیل شده و از سوی دیگر، برداشت بیش از حد از منابع آب­‌های زیرزمینی در این استان، طی آینده‌‏ای نزدیک، منجر به بروز فاجعه‌‏ای بزرگ خواهد شد که...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Published in:Iqtiṣād-i kishāvarzī va tusi̒ah Vol. 31; no. 4; pp. 73 - 101
Main Authors: زهره شعبانی روچی, سعید یزدانی, رضا مقدسی
Format: Journal Article
Language:Persian
Published: Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI) 01-02-2024
Subjects:
Online Access:Get full text
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:افت سطح آب‌­های زیرزمینی و متعاقب آن، نشست بیش از بیست سانتی‏متری زمین در دشت‌­های استان البرز، در حال حاضر، به یکی از بزرگ‏ترین دغدغه‌­های زیست‏‌محیطی استان تبدیل شده و از سوی دیگر، برداشت بیش از حد از منابع آب­‌های زیرزمینی در این استان، طی آینده‌‏ای نزدیک، منجر به بروز فاجعه‌‏ای بزرگ خواهد شد که به ‏منظور پیشگیری از این اتفاق، اقدام به نصب کنتورهای حجمی در استان شده است. از این‌‏رو، رویکرد راه‌‏اندازی بازار آب در این شرایط یکی از بهترین اقداماتی است که می‌­تواند مورد توجه قرار گیرد. در پژوهش حاضر، دشت هشتگرد در استان البرز به­ عنوان مهم­ترین منطقه کشاورزی استان که مصرف‌‏کنندة 23/87  درصد از منابع آب سطحی و نود درصد از منابع آب‌‏های زیرزمینی در بخش کشاورزی است، به ‏منظور بررسی آثار شبیه‌‏سازی بازار آب، مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، با استفاده از داده‌‏های گردآوری‌‏شده در قالب پرسشنامه و همچنین، مراجعه به سازمان‌­های مربوط برای سال‌­های 96-1395، به برآورد الگوی برنامه‌‏ریزی ریاضی مثبت (PMP) با رویکرد توابع تولید منطقه‌‏ای محصولات کشاورزی و استخراج تابع تقاضا پرداخته شد. بر این اساس، قیمت تعادلی آب در دشت هشتگرد 3394 ریال به ازای هر متر مکعب به ‏دست آمد که به ‏موجب آن، بیش از 28 درصد در مصرف آب صرفه‌­جویی می‏‌شود؛ و با اجرای این سیاست، رفاه خریداران آب کاهش و رفاه فروشندگان آب افزایش خواهد یافت. بنابراین، چنانچه هم‏زمان با راه‌‏اندازی بازار آب، سیاست‌‏هایی مانند افزایش راندمان سامانه‌­های آبیاری نیز اجرا شود، احتمال کاهش کمتر رفاه دور از انتظار نیست.
ISSN:1022-4211
2645-6443
DOI:10.30490/aead.2023.361299.1500