نقش رشته کوه زاگرس بر ترابرد گردوخاک های عراق به غرب ایران با استفاده از مدل WRF/Chem (مطالعه موردی)

• Published in: Jughrāfiyā va mukhāṭirāt-i muḥīṭī (Online) Vol. 8; no. 4; pp. 119 - 134
• Main Authors: جلیل صحرایی, الهام مبارک حسن, ناهید محمدی
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 01-01-2020
• Subjects: دید افقی; رشته کوه زاگرس; مدل wrf/chem; گرد و غبار
• ISSN: 2322-1682; 2383-3076
• DOI: 10.22067/geo.v8i4.82034

رشته­کوه زاگرس به واسطه قرار داشتن در مجاورت نواحی خشک و نیمه‌خشک کشور­های عراق، سوریه و عربستان همواره در معرض طوفان­های گردوغبار قرار دارد. هدف از این تحقیق بررسی نحوه رفتار طوفان گردوغبار در رویارویی با رشته­کوه زاگرس در غرب کشور است. بدین منظور دو رویداد طوفان گردوغبار رخ داده در 12 الی 14 آوریل سال 2011 (23 الی 25 فروردین سال 1390) و 16 الی 18 ژوئن سال 2016 (27 الی 29 خرداد سال 1395) با بررسی داده­های دید افقی ایستگاه­های همدیدی غرب کشور انتخاب شده است. مدل WRF/Chem جهت شبیه­سازی طوفان گردوغبار برای دو رویداد طوفان یاد شده به کار گرفته شده است. جهت اطمینان از نتایج مدل، غلظت گردوغبار شبیه­سازی شده توسط مدل با داده­های دید افقی دریافت شده از سازمان هواشناسی کشور مقایسه شده است که در مجموع نتایج مقایسه نشان می­دهد که گردوغبار شبیه­سازی شده با داده­های دید افقی همخوانی دارد. به منظور بررسی تأثیر رشته­کوه بر طوفان گردوغبار، مدل در سه حالت مرجع، کاهش ناهمواری­های رشته­کوه زاگرس به هزار متر و حذف ناهمواری­ها اجرا شده و نتایج هر سه حالت با هم مقایسه شده است. نتایج حاصل از مدل نشان می­دهد که رشته­کوه زاگرس مانع پیشروی بیشتر گردوغبار به نواحی مرکزی کشور شده است اما گردوغبار در نواحی پست مجاور و دامنه­های غربی رشته­کوه زاگرس تجمع دارد. حذف ناهمواری­ها موجب انتشار گردوغبار بیشتری به سمت شرق رشته­کوه شده و از غلظت گردوغبار در نواحی رو به باد کاسته ­شده­است.