ESKİ UYGURCA PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİ’NDEKİ ANA KARAKTERLERİN FREYTAG PİRAMİDİ BASAMAKLARINDA GÖRÜNÜMÜ

• Published in: Uluslararası uygur araştırmaları dergisi (Online) no. 21; pp. 82 - 97
• Main Author: ERDOĞAN, Meryem
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 18-06-2023
• ISSN: 2458-827X; 2458-827X
• DOI: 10.46400/uygur.1200001

Bu çalışmada Budist Uygur edebiyatı çatikleri içerisinde yer alan Eski Uygurca Prens Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesi’nde (İyi Düşünceli Şehzade ile Kötü Düşünceli Şehzade) Gustav Freytag tarafından Dramanın Tekniği/ The Technique of Drama (1863) kitabında ortaya konulan Freytag Piramidi ile bu piramidi oluşturan basamaklarda antagonist ve protagonist karakterlerin görünümü incelenmiş ve bu görünümler çözümlenmiştir. Eserde karşıt iki karakterin davranışının hikâyeyi hangi yönde etkilediği ve Freytag Piramidi’nin basamaklarında nasıl görünüm sergilendiği açıklanmıştır. Çözümleme esnasında karakterlerin üstlendiği roller ile Freytag Piramidi’nin basamakları arasındaki ilişkiye değinilmiştir. Freytag Piramidi’nin sekiz temel aşaması; serim, kışkırtıcı etki, yükselen eylem, zirve, trajik etki, düşüş, son askıda kalma ya da merak etkisi ve yıkım bir drama metni olan Prens Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesi’nde antagonist ve protagonist karakterlerin eylemleri etrafında şekillenmiştir. Karakterlerin sergilediği tutumlar hikâyenin dramatik aksiyonunu etkilemiş ve hikâyeyi dramatik bir metin hâline getirmiştir. Çözümleme işleminin sonrasında, elde edilen veriler ışığında eserde ana karakterlerin bu basamaklara hangi durumlarda ve nasıl etki ettiği ortaya konulmuştur.
In this study, by using the Freytag Pyramid revealed by Gustav Freytag in the book The Technique of Drama (1863), the appearance of the antagonist and protagonist characters in the Old Uyghur Story of Prince Kalyanamkara and Papamkara (The Good-Thinking Prince and the Bad-Thinking Prince) which is among the Buddhist Uyghur literature jātakas was examined, and these appearances were analyzed on the steps that make up this pyramid. In the work, it is explained how the behavior of two opposing characters affects the story and how they appear on the steps of the Freytag Pyramid. During the analysis, the relationship between the roles of the characters and the steps of the Freytag Pyramid was mentioned. The eight basic steps of the Freytag Pyramid which are a drama text of exposition, provocative effect, rising action, climax, tragic effect, decline, final suspense or wonder effect and destruction, are shaped around the actions of antagonist and protagonist characters in The Story of Prince Kalyanamkara and Papamkara. The attitudes of the characters affected the dramatic action of the story and turned the story into a dramatic text. In the light of the data obtained after the analysis process, it has been revealed in which situations and how the main characters affect these steps in the work.