TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARININ BİLİM DİPLOMASİSİ UYGULAMALARI

• Published in: Yönetim Bilimleri Dergisi Vol. 22; no. 53; pp. 1118 - 1138
• Main Authors: Olgun, Zeynep, Erçetin, Şefika Şule
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 22-07-2024
• ISSN: 1304-5318
• DOI: 10.35408/comuybd.1434721

Devletlerarasında oluşan anlaşmazlığın barışçıl yollarla çözülmesini sağlayan en önemli araçlardan biri diplomasidir. Diplomasi, devletlerin kendilerine belirledikleri hedefleri gerçekleştirmek üzere sahip oldukları kabiliyet ve gücü kullanarak diğer devletlerle sağlıklı ilişki kurabilme sürecidir. Yıllar içerisinde devletler arasındaki iletişimin artması, siyasal, sosyal ve teknolojik değişimlerin yaşanması diplomatik ilişkilere yansımış ve diplomasi kavramı değişmiştir. Yeni diplomasi anlayışında yumuşak güç, kamu diplomasisi gibi kavramlar ortaya konmuştur. Kamu diplomasisi türleri arasında görülen bilim diplomasisi ise, dış politika konusundaki hedeflerin bilim aracılığı ile gerçekleştirilmesi, uluslararası bilimsel iş birliğinin artırılması ve toplumlar arasında ilişkileri geliştirmek için bilimsel çalışmaların kullanılması olarak tanımlanmaktadır. Ülkelerin yürüttüğü bilim diplomasisi uygulamalarında yükseköğretim kurumlarının aktif bir role sahip olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye’de yükseköğretim kurumlarının bilim diplomasisi uygulamalarını değerlendirmektir. Araştırmada yöntem olarak literatür taraması tercih edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda, yükseköğretim kurumlarınca yürütülen yurtdışı hareketlilik programları, ikili ortak üniversiteler, akredite programlar, uluslararası sempozyum, kongre, bilimsel yayınlar, fikri-sınai ürünler, projeler ve diğer bilimsel çalışmaların bilim diplomasisine katkı sağladığı ve önemli bir role sahip olduğu düşünülmektedir. Ancak Türkiye’deki üniversitelerin akademik çalışmalarıyla teknolojik gelişmelerin birbirini desteklemediği, bilimsel çalışmaların sektör ve istihdam piyasası ile uyumlu olmadığı, yükseköğretim harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) içindeki payının yetersiz kaldığı, üniversitelerin ise bu bütçe içerisinde Ar-Ge faaliyetlerine yeterince ağırlık veremediği tespit edilmiştir. Bu eksikliklerin giderilmesine yönelik tedbirlerin alınması ve akademik çalışmalarda bu konulara ağırlık verilmesi önerilmektedir.