Geroaldiko partizipio prospektiboaren polimorfismoa eta "-n"-dun aditz klasea / The polimorfism of the participle prospective of future and the clase of "-n" verb

• Published in: Anuario del Seminario de Filología Vasca "Julio de Urquijo." Vol. 52; no. 1/2; p. 619
• Main Authors: Oyharçabal, Beñat, Padilla Moyano, Manuel
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 08-01-2019
• ISSN: 0582-6152; 2444-2992
• DOI: 10.1387/asju.20219

Artikulu honek partizipio prospektiboaren gauzatzearen formak aztertzen ditu. Egileak egungo aldakortasunetik abiatzen dira, Euskaltzaindiak laburbildu bezala: partizipio perfektiboari -ko atzizkia eranstea, salbu -n edo -l bukaera duenean, ekialdeko mintzoetan -en genitiboaren atzizkia baliatzen baita. Hala hainbat euskalkitako testuetan nola aditzaren morfologiaren gaineko lanetan oinarriturik, egileek hauxe erakusten dute: partizipio prospektiboaren markatzea onartzen ohi den baino aldakorragoa dela: 1) Lapurdin -(r)en atzizkiaren erabilpen berankorra bokalez bukatzen diren partizipioekin (biziren, ikusiren, harturen); eta 2) XVII. mendetik aitzina, izaren 'izanen' & egoren 'egonen' bezalako formen agerpena lapurteraz eta mendebaldeko behe-nafarreraz. Ondoren izaren & egoren moldeko forma prospektiboak ikertuak dira, haien agerpena bilduz: lehenik, azalpen fonologiko bat formulatzen da (cf. Mitxelena 1990); bigarrenik, forma horiek denbora-burutik argumentuaren hautapenaren aldaketaren emaitza gisara analizatuak dira, genitibo atzizkiaz lexikalizatua, aspektu sintagma ala aditz sintagma izan. Ikuspegi honetan, emaren edo egoren bezalako formak ez lirateke eman & egon partizipioei, baizik ere -ma- & -go- aditz erroei -(r)en atzizkia eranstearen emaitza.