Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı

• Published in: Türk psikiyatri dergisi Vol. 15; no. 2; pp. 112 - 118
• Main Authors: YENİLMEZ, Çınar, BİLİCİ, Mustafa, DOĞAN, Orhan, UĞUZ, Şükrü, TOT, Şenel, TAMAR, Defne, LİMAN, Olcay, ÖGEL, Kültegin, SIR, Aytekin, TAMAR, Müge, ÇORAPÇIOĞLU, Aytül
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği 2004
• Subjects: Alcohol Drinking; Alkol kullanımı; Anketler; Araştırma teknikleri; Behavior and behavior mechanisms; Coğrafik bölgeler; Davranış ve davranış mekanizmaları; Geographic Locations; Investigative techniques; Madde bağımlılığı bozuklukları; Questionnaires; Sigara içme; Smoking; Substance-Related Disorders; Tobacco; Turkey; Türkiye; Tütün
• ISSN: 1300-2163

Amaç: Bugüne kadar Türkiye'de madde kullanımı ile ilgili olarak yapılan araştırmalarda genellikle ilköğretim öğrencileri değerlendirilmeye alınmamıştır. Bu araştırmada amaç, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri arasında tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığını saptamaktır.
Yöntem: Araştırmaya Türkiye'nin farklı coğrafi bölgelerinden seçilen dokuz büyük ilden büyüklüklerine göre 1250 ile 2500 arası örneklem seçilmiştir. Toplam 11.989 ilköğretim, 12.270 ortaöğretim öğrencisine anket uygulanmıştır. İlköğretim döneminde tütün, alkol, uçucu maddeler ve esrar dışındaki maddeler "uyuşturucu ve uyarıcı" olarak sorulmuştur.
Bulgular: Genel olarak en yüksek madde kullanım oranı İzmir ilinde bulunmuştur. İlköğretim öğrencileri arasında yaşamı boyunca en az bir kez tütün kullananların oranının %16.1 olduğu saptanmıştır. Bu oran alkol için %15.4, uçucu ve uyuşturucu maddeler için %1.7'dir. Ortaöğretimde yaşamı boyunca en az bir kez tütün kullanımı %55.9, alkol kullanımı %45.0, esrar kullanımı %4.0, uçucu madde kullanımı %5.1, eroin ve ekstazi kullanım yaygınlığı %2.5'dir. İlk ve ortaöğretimde madde kullanım yaygınlığı erkekler arasında daha fazladır. Özel okulda okuyanlarda madde kullanım riski devlet okulunda okuyanlara göre daha yüksek bulunmuştur.
Sonuç: Türkiye'de ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri arasında madde kullanımının diğer ülkelerde yapılan araştırma sonuçlarına oranla düşük bulunmasına rağmen özellikle tütün kullanımının oldukça yaygın olduğu gözlenmiştir.
Objective: Previous studies in Turkey regarding substance use have failed to take into consideration the elementary school students. The purpose of the present study is to determine prevalence of tobacco, alcohol, and substance use among elementary and secondary school students in Turkey.
Method: The study was conducted in 9 big cities that were selected from different geographic regions of Turkey. According to the student population size of the cities, a sample of 1250 or 2500 students were selected from each city. The questionnaire was administered to 11.989 elementary school students, and 12.270 secondary school students. In elementary school students' questionnaire, for the substances other than tobacco, alcohol, inhalants and cannabis a general term "drug" was used.
Results: Overall, Izmir had the highest rate of substance use. The prevalence of tobacco use at least once in life time was found to be 16.1% in the elementary school. The lifetime prevalence was found to be 15.4% for alcohol use and 1.7% for inhalants and for general term "drug". The prevalence of tobacco use at least once in life time was 55.9%, for alcohol use it was 45.0%, for cannabis use 4.0%, for inhalant use 5.1%, and for heroin and ecstasy use 2.5% among secondary school students. A significant difference was found between males and females in terms of tobacco, alcohol and other drug use both in the elementary and the secondary school. The risk for substance use was found to be greater in private schools than public schools.
Conclusion: Although the prevalence of substance use among elementary and secondary school students is low when compared to the findings from other countries. It was observed that especially the prevalence of tobacco use was quite high.