Şizofreni hastalarının anneleri ile sağlıklı kontrollerin yürütücü işlev, sosyal biliş ve plazma oksitosin düzeylerinin karşılaştırılması: Yeni bir endofenotip arayışı

• Published in: Anadolu psikiyatri dergisi Vol. 18; no. 4; pp. 307 - 313
• Main Authors: Çökmüş,Fikret Poyraz, Balıkçı,Kuzeymen, Aydın,Orkun, Taş,Cumhur, Ünal Aydın,Pınar, Esen Danacı,Ayşe
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Sivas ESFORM Ofset Ltd 01-08-2017; Anatolian Journal of Psychiatry
• Subjects: Adults; Autism; Cognition & reasoning; Executive function; Felsefe & Psikoloji & Sosyoloji; Mothers; Plasma; Psychiatry; Reading; Schizophrenia; Studies; Sivas; Türkiye; oksitosin; oxytocin; Şizofreni; social cognition; bakım veren; caregiver; endophenotype; endofenotip; sosyal biliş; schizophrenia; yürütücü işlev; executive function
• ISSN: 1302-6631
• DOI: 10.5455/apd.248170

Amaç: Şizofrenide hem tanıya yardımcı, hem de tedaviye yanıt ile işlevselliği yordayıcı bazı endofenotipler bulun-muştur. Günümüze kadar yapılan çalışmalarda biyokimyasal bir endofenotip bulunmamıştır. Endofenotip olarak değerlendirilen yürütücü işlev, sosyal biliş gibi değişkenler ile yapılan çalışmalarda farklı sonuçlar elde edilmiştir. Oksitosin, şizofreni hastalarında yapılan çalışmalarda eksikliği saptanan ve tedavide etkili olabileceği düşünülen bir hormondur. Oksitosin hormonu ile yapılan herhangi bir endofenotip çalışmasıtır. Hem yeni bir endofenotip belirleme, hem de önceden saptanmış endofenotipleri sınama amacını güden çalışmamızda şizofreni hastalarının anneleri odak noktamız olmuştur. Yöntem: Şizofreni hastalarının sağlıklı anneleri ve sağlıklı kontroller çalışmaya alınmış olup tüm deneklere Gözlerden Zihin Okuma Testi, Wisconsin Kart Eşleme Testi, Wechsler Yetişkinler için Zeka Ölçeği sözcük dağarcığı alt testi uygulanmış ve plazma oksitosin düzeyleri biyokimyasal olarak analiz edilmiştir. Sonuçlar: Çalışmanın sonuçları incelendiğinde, şizofreni hastalarının anneleri ile sağlıklı kontroller arasında plaz-ma oksitosin düzeyi açısından anlamlı farklılık olduğu gözlenmiştir. Plazma oksitosin düzeyinin düşüklüğü, şizofreni hastalarının anneleri ile sağlıklı kontrol grubunu birbirinden ayırt etmede tek anlamlı değişken olarak saptanmıştır. Yürütücü işlevleri değerlendiren Wisconsin Kart Eşleme Testi ve sosyal bilişi değerlendiren Gözlerden Zihin Okuma Testi sonuçları incelendiğinde şizofreni hastalarının anneleri ile sağlıklı kontroller arasında bir fark saptanmamıştır. Tartışma: Oksitosin hormonu şizofreni hastalığı için yeni bir endofenotip olabilir. Bu konuda yapılacak yeni endofe-notip belirleme çalışmalarına gerek vardır. (Anadolu Psikiyatri Derg 2017; 18(4):307-313)