Antipsikotikler, klorpromazin ve tekrarlayan priyapizm: Bir olgu üzerinden gözden geçirme

• Published in: Anadolu psikiyatri dergisi Vol. 18; no. 1; pp. 43 - 45
• Main Authors: Özkorumak Karagüzel,Evrim, Karagüzel,Ersagun, Sağlam Aykut,Demet
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: ESFORM Ofset Ltd 01-01-2017
• Subjects: Felsefe & Psikoloji & Sosyoloji; Sivas; Türkiye; antipsychotics; priyapizm; Antipsikotikler; chlorpromazine; klorpromazin; priapism
• ISSN: 1302-6631
• DOI: 10.5455/apd.234024

Priyapizm, ağrılı ereksiyon ile karakterize ürolojik acil bir durumdur. Etiyolojisi çoklu ve çeşitlidir. Tüm priyapizm olgularının %95’ini iskemik priapizm oluşturmaktadır. Bu olguların %60’ında bir neden bulunamazken, %40’ında hematolojik hastalıklar, ilaç kullanımı öyküsü, malignite veya nörolojik hastalık öyküsü olabilmektedir. Priyapizm ile ilişkisi en çok gösterilen ilaçlar antipsikotikler, antidepresanlar, antikoagülanlar ve antihipertansiflerdir. Priyapizm olgularının %15-26'sında etken olarak antipsikotik ajanlar suçlanmış olmasına rağmen, ilaç kaynaklı priyapizmin düzeneği tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte psikotropik ajanların periferal alfa-1 bloke edici aktiviteleri veya merkezi serotonin benzeri aktiviteleri priyapizm tablosundan sorumlu tutulmaktadır. Fenotiyazin grubu antipsi-kotik ajanlardan olan klorpromazin ve tiyoridazin, en yüksek alfa adrenerjik afiniteye sahip olup priyapizm ile ilişkileri en çok bildirilen antipsikotiklerdir. Klorpromazin, yüksek alfa-1 antagonistik aktiviteye sahip olan bir antipsikotiktir, farklı dozlarda ve farklı kullanım sürelerindeki klorpromazin kullanımı ile ortaya çıkan priyapizm olguları bildirilmiştir. Bu olgu sunumunda, şizoaffektif bozukluk tanısı ile izlenmekte olan hastada ortaya çıkan priyapizm tablosu kas içi klorpromazin kullanımı ile ilişkilendirilmiş olup, bu bağlamda ilaç yan etkilerine karşı klinisyenin duyarlılığını artırmak amacıyla literatürdeki klorpromazin ve diğer antipsikotik ilaçlar ile ilişkili priyapizm olguları ve priyapizmle ilişkili öngörücü etkenler gözden geçirilmiş, yeterli psikiyatrik ve tıbbi öykü alınması, yan etki kayıtlarının düzenli tutulma-sının önemi vurgulanmıştır.