SOVYET TÜRKMENİSTANI’NDA TÜRKMEN DİLİ TARİHİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR: K. BÖRİYEV ÖRNEĞİ

• Published in: Uluslararası türk lehçe araştırmaları dergisi : Online Vol. 3; no. 1; pp. 122 - 132
• Main Authors: AŞİROV, Tahir, MUHAMMEDOV, Gurbangeldi
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 20-06-2019
• ISSN: 2587-1293; 2587-1293
• DOI: 10.30563/turklad.513414

XX. yüzyılın başı Türkmen topraklarında değişik
kültürel sorunların tartışıldığı ve müzakere edildiği bir dönem olarak tarihe
geçmiştir. Söz konusu dönemde yayımlanan eserlerdeki tartışmalar, Türkmen
kültürünün en önemli ve başlıca sorunlarından biri olan dil mevzuu üzerine
kaleme alınan yazılar ve yayınlar içinde dikkat çeken düşünceler, görüşler ve
öneriler şeklinde ortaya çıkmaktadır. O dönemde Türkmen dili üzerinde yapılmış
olan araştırmalardan, değişik yerlerde yayımlanmış yazılardan bu hususta bilgi
edinme imkânı vardır.  Türkmen dili
üzerinde yapılan tartışmaların ayrı bir yerinin olduğunu görmek mümkündür.
Bununla birlikte geleneksel bir yazarın yenilikçi bir yazara uyarılarını ve
önerilerini görmek olanaklıdır. Ayrıca bu yapıtlarda, yenilikçi düşünürlerin
kendi aralarındaki tartışmalar da kayda değer niteliktedir. Bu tartışma
serüveninde eleştirilen ve eleştiren Kümü Ali Böriyev’in (Börüğlu’nun) ayrı bir
yeri bulunmaktadır. Ayrıca düşünürün yazıları dönemin Türkmen dili ile ilgili düşünce
yapısının anlaşılmasında ehemmiyete haizdir. Ancak biz bu yazımızda düşünürün
“Türkmen dilini ilim taraftan öğrenmek işi başlanıyor” şeklinde ifadesinin yer
aldığı “Türkmen dili” adıyla 1931 yılında “Türkmen Medeniyeti” dergisinde
yayınladığı makalesi bağlamındaki görüşlerini açıklanmaya çalışılacağız.