Küçük Melen İğneler Havzası’ndaki taşkınların hidrolojik modelleme yöntemiyle (HEC-HMS) belirlenmesi

• Published in: Geomatik (Online)
• Main Authors: Ergül, Tolga, Aydın, Olgu
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: 07-08-2024
• ISSN: 2564-6761; 2564-6761
• DOI: 10.29128/geomatik.1492923

Taşkınlar dünyada meydana gelen önemli afetler arasında yer almaktadır. Bu sebeple, taşkın büyüklüğü ve sıklığını belirleyebilmek, olası can ve mal kayıplarını önleyebilmek için doğru bir şekilde taşkın modellerinin oluşturulması, disiplinli ve bütüncül bir yaklaşımla taşkın risklerinin yönetilmesi gerekmektedir. Çalışmanın amacı, Batı Karadeniz Bölgesi, Düzce Şehri’nin Yığılca İlçesi’nde yer alan Küçük Melen İğneler Havzası’nda, HEC-HMS modeli kullanılarak yağış-akış modeli oluşturmak ve modelin kullanılabilirliğini ve güvenirliliğini göstermektir. Bu amaçla gerekli hidrolojik bilgiler, toprak grupları, arazi sınıflandırılması ve sayısal yükseklik modelinden oluşturulmuştur. Coğrafi Bilgi Sistemleri, HEC-HMS modeli ile birleştirerek yağış-akış modeli üretilmiştir. HEC-HMS yağış-akış modelinin kalibrasyon işlemi için 14–20 Temmuz 2019 tarihli bir saatlik akım değerleri kullanılmıştır. Yağış-akış modelinin doğruluğunu tespit etmek için NSE (Nash-Sutcliffe Effiency), PBİAS (Percentage of Bias) ve RMSE (Root Mean Square Error) model performans ölçümleri incelenmiştir. Çalışmada, akarsu akım değerleri hakkında bilgi edinilmesinde, taşkın pik seviyelerini ölçmede ve zamanlamasında, toplam akım değerlerinin hesaplanmasında hem gerçekçi hem de yararlı çıktılar sağlayan HEC-HMS modeli, taşkın modelleme çalışmaları için iyi bir örnek olma niteliğine sahip sonuçlar vermiştir.