UDUN (HOTEN) HANI VİSA SAMBAVA VE DÖNEMİ (912-966)

• Published in: Uluslararası uygur araştırmaları dergisi (Online) Vol. -; no. 22; pp. 61 - 73
• Main Author: HEBİBOĞLU, Abdulbasit
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 25-12-2023
• ISSN: 2458-827X; 2458-827X
• DOI: 10.46400/uygur.1334792

Udun Hanedanlığı, şimdiki Hoten sınırları içerisinde M.Ö. II. yüzyılın başlarında resmî devlet olarak kurulmuştur. Bölgeye İslamiyet gelene kadar hanedanlık tahtına Visa ailesinden 56 hükümdar oturmuş ve 1000 yıldan fazla hüküm sürmüştür. Orta Asya, Doğu-Güney Asya ve Avrupa kıtaları ile bağlantı kurarak onların arasında kültürel ve iktisadi açıdan köprü rolü oynamıştır. Devletin adı sonradan Uluğ Ağılık Udun Devleti olarak değiştirilmiştir. Hoten, Visa Sambava döneminde siyaset, kültür, iktisat, eğitim, tarım ve hayvancılık alanında uygulanan doğru politikalar neticesinde halk her anlamda zenginleşmiş ve huzura kavuşmuştur. Bu dönemde, diğer dönemlere göre daha fazla gelişme söz konusudur. Bu dönemin araştırılması sonucunda Visa Sambava’nın etnik kökeni ve tahtında oturduğu Udun Devleti’nin Karahanlılarla olan siyasi ilişkileri, bölgenin tarihi aynı zamanda Visa Sambava’nın Çin’de Tibetliler ve İdikut Uygur Devleti’nin yanı sıra kurulan diğer hanedanlıklarla olan siyasi ilişkileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. 920’de İslamiyet’i devlet dini olarak kabul eden ilk Türk devleti olan Karahanlılarla siyasi ilişkileri uzun sürmüş ve bu süreç içerisinde çetin mücadeleler yaşanmıştır. Bu süreçte her iki taraf da birçok kayıp vermiştir. Çalışmada, Udun hükümdarı Visa Sambava dönemi incelenerek dönemin siyasi, iktisadi, dinî ve sosyo-kültürel durumu değerlendirilmiştir.
The Udun dynasty was officially established in the early 2nd century BC within the borders of what is now Hoten. Until Islam came to the region, 56 rulers from the Visa family sat on the dynasty's throne and ruled for more than 1000 years. Connecting Central Asia, East-South Asia, and Europe, it played a significant role as a cultural and economic bridge between them. The name of the state was later changed to Uluğ Ağırlık Udun State. Within Hoten, Visa Sambava period, as a result of the correct policies implemented in the fields of politics, culture, economy, education, agriculture and animal husbandry, the people became rich and peaceful in every sense. There is more development in this period than in other periods. As a result of the research of this period, the ethnic origin of Visa Sambava and the political relations of the Udun State on which he sat on the throne with the Karakhanids, the history of the region, as well as the political relations of Visa Sambava with the Tibetans and the Idikut Uyghur State in China as well as other dynasties were tried to be revealed. Their political relations with the Karakhanids, the first Turkish state to accept Islam as the state religion in 920, lasted for a long time and tough struggles took place during this process. In this process, both sides suffered many losses. In the study, the period of Udun ruler Visa Sambava was examined and the political, economic, religious and socio-cultural situation of the period was evaluated.