Doświadczanie przemocy a nieprawidłowy rozwój osobowości u młodzieży

• Published in: Polish journal of social rehabilitation no. 26; pp. 175 - 195
• Main Authors: Grzegorzewska, Iwona, Pastwa-Wojciechowska, Beata, Deplewska-Spasow, Anna
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 02-02-2024
• ISSN: 2081-3767; 2392-2656
• DOI: 10.22432/pjsr.2023.26.12

W literaturze przedmiotu oraz praktyce klinicznej coraz częściej pojawia się problematyka zaburzeń osobowości u dzieci i młodzieży, o których do tej pory mówiło się wyłączniew kontekście osób dorosłych, ewentualnie rozpoznając wczesne ich symptomy w okresie późnej adolescencji. Badania dowodzą, że wzorce zachowań i ścieżki rozwojowe ujawniającsię w różnym czasie i w różnych sytuacjach, mogą stanowić symptomy nieprawidłowego rozwoju osobowości. Jednym z ważniejszych źródeł nieprawidłowego rozwoju osobowości upatruje się w doświadczeniach wiktymizacyjnych. Celem badań było zatem ustalenie związku między doświadczaniem traumy a symptomami nieprawidłowego rozwoju osobowości w okresie adolescencji. W badaniach uczestniczyło 65 osób w wieku 15–18 lat (28 chłopców i 37 dziewcząt) w dwóch grupach badanych: (1) grupa kliniczna – osoby zagrożone niedostosowaniem i niedostosowane społecznie oraz (2) grupa kontrolna – losowo dobrani uczniowie szkół średnich. W przeprowadzonym badaniu wykorzystano Kwestionariusz Juvenile Victimization Questionnaire (JVQ) (Hamby i in. 2011) w polskiej adaptacji (Makaruk i in. 2013) oraz kwestionariusza CBCL (The Child Behavior Checklist; Achenbach & Rescorla) w polskiej adaptacji T. Wolańczyka (2001). W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że istnieją znaczące różnice pomiędzy grupą kliniczną a grupą kontrolną w zakresie symptomów zaburzeń osobowość typu antyspołeczna, narcystyczna, borderline i schizoidalna. Natomiast różnice między symptomami zaburzeń osobowości z uwzględnieniem płci osób badanych wskazują tylko na istotne wyniki w zakresie symptomów zaburzeń osobowości typu antyspołecznego. Uzyskane rezultaty pozwalają na potwierdzenie istniejących w literaturze przedmiotu badanych zależności, wskazując jednocześnie na potrzebę zróżnicowanego oddziaływania zw względu na płeć, rodzaj zaburzenia oraz doznaną traumę lub traumy.