Diyanet İşleri Başkanlığı Tarafından Geliştirilen Öğretim Programlarının Program Geliştirme Süreçleri Açısından İncelenmesi

• Published in: Atebe no. 10; pp. 1 - 37
• Main Author: ALGUR, Hüseyin
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 31-12-2023
• ISSN: 2757-5616; 2757-5616
• DOI: 10.51575/atebe.1355346

Eğitim-öğretim sürecinin sistemli bir şekilde devam etmesini temin eden öğretim programları, önceden belirlenen öğretim hedeflerinin gerçekleştirilmesi için yol haritası belirler. Öğretim programları, öğretim hedeflerini göz önünde bulundurarak hazırlanan ders içeriği, öğrenmeyi gerçekleştirmek üzere işe koşulacak öğretim yöntem ve teknikleri ile çeşitli eğitimsel uygulamaları kapsayan koordine çabaların tümüdür. Formal düzeyde Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) gözetiminde yürütülen din öğretimi faaliyetlerinde de öğretim programlarının kullanılması söz konusu öğretim faaliyetlerinin daha sistemli ve etkin olarak uygulanmasına katkı sunmaktadır. Geliştirilen öğretim programları hem yaygın din eğitimi faaliyetlerinin standardizasyonunu temin etmekte hem de yürütülen çalışmaların bilimsel araştırmalara konu edilebilmesine zemin hazırlamaktadır. Bu çalışmada DİB tarafından geliştirilen ve Başkanlığın internet sitesinde ilan edilen 13 yaygın din eğitimi öğretim programının yanı sıra hâlihazırda uygulanmayan 3 öğretim programı incelenmiştir. Yapılan incelemelerde yazar tarafından hazırlanan ve program geliştirme süreçlerini içeren bir ölçüt tablo esas alınmıştır. İncelemeler sonucunda elde edilen bulgular tablo üzerinde belirtilerek değerlendirmelerde bulunulmuştur. DİB tarafından hazırlanan programlar incelendiğinde hedef, içerik, süreç, değerlendirme ve bağlam unsurlarından birçoğuna farklı programlarda yer verilmediği tespit edilmiştir. Bazı programlarda sadece konu listesine ve başvurulacak kaynaklara yer verilirken bazı programlarda ise program geliştirme aşamalarının tümü uygulanmıştır. Başkanlığın oldukça önem verdiği ve halk tarafından da büyük bir oranda sahiplenilen 4-6 yaş Kur’an kurslarına yönelik hazırladığı programlarda oldukça özenli ve hassas çalıştığı görülmektedir. Programlarda en çok göz ardı edilen unsurun bağlam olduğu, mutlaka yer verilen unsurun ise içerik olduğu görülmüştür. Öğretim programları için oldukça önemli bir konuma sahip hedef unsuru ise programların çoğunda kendine yer bulurken, göz ardı edilmeyecek sayıda programda da bu unsurun olmadığı görülmüştür.
Curricula which ensure that the education-teaching process continues in a systematic way, determine a roadmap for the realization of pre-determined teaching objectives. Taking into account the teaching objectives, curricula are the whole of the coordinated efforts covering the course content, the teaching methods and techniques to be employed to effect learning, and various other educational practices. The use of teaching programs, i.e., the curricula, in religious education activities carried out under the supervision of the Presidency of Religious Affairs (PRA) at the formal level contributes to the more systematic and effective implementation of these teaching activities. Improved curricula both ensure the standardization of non-formal religious education activities and lay the groundwork for the studies carried out to be subject to scientific research. In this study, in addition to 13 non-formal religious education curricula developed by the PRA and announced on its website, 3 other education programs that are not currently implemented were examined. In the examinations carried out in this study, a criterion table prepared by the author and containing the program development processes was taken as basis. The findings obtained as the result of these examinations were stated on the table and evaluations were made. When the programs prepared by the PRA are examined, it was detected that many of the elements of aim, content, process, evaluation and context were not included in different programs. It was also detected that while in some programs all the program development stages have been implemented, in others only the subject list and reference sources are included. It was also noted that the Presidency works very carefully and sensitively in the programs it prepares for the Qur'an courses for the ages of 4-6, which is highly appreciated by the public. It was furthermore ascertained that the most ignored element in the programs is the context, and the element that is absolutely included is the content. While the aim element, which has a very important position for curriculum, finds its place in most of the programs, it has been observed that this element does not exist in a non-negligible number of programs.