Azərbaycan dilində söyləm nitq vahidi kimi

Söyləmlər formal cəhətdən nitqin tənzimlənmiş, müəyyən qaydalara tabe edilməmiş vahidləridir. Müasir Azərbaycan dilində söyləm nitq hərəkətinin nəticəsi kimi meydana çıxır. Söyləm cümlə komponentlərinin qrup formasında birləşməsindən yaranır və seqmentə görə cümləyə müvafiq gəlir. Söyləmin təşkili m...

Full description

Saved in:

Bibliographic Details
Published in:	Azərbaycan Dili və Ədəbiyyat Tədrisi Vol. 2021; no. 267; pp. 10 - 22
Main Author:	Kazımov,İsmayıl
Format:	Journal Article
Language:	Azerbaijani
Published:	Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi 05-04-2021
Subjects:	Edebiyat Türkiye Bakü söyləmin funksiyaları function of phrase phrase conceptual-functional perspective söyləm konseptual-fuksional perspektiv speech unit Funksionalkommunikativ sintaksis nitq vahidi functional-communicative syntax
Online Access:	Get full text
Tags:	Add Tag No Tags, Be the first to tag this record!

Description
Summary:	Söyləmlər formal cəhətdən nitqin tənzimlənmiş, müəyyən qaydalara tabe edilməmiş vahidləridir. Müasir Azərbaycan dilində söyləm nitq hərəkətinin nəticəsi kimi meydana çıxır. Söyləm cümlə komponentlərinin qrup formasında birləşməsindən yaranır və seqmentə görə cümləyə müvafiq gəlir. Söyləmin təşkili mexanizmi superseqment vasitələrin (intonasiya və söz sırası) iştirakı ilə formalaşır. Məqalədə söyləmin növlərini birləşdirən ümumi cəhətin onların emosionallıq keyfiyyəti bildirməsi də əsaslandırılır. Belə ki, nitqdə söyləmin ən müxtəlif növləri meydana çıxır. Söyləmə xas olan əlamət, yəni onların reaksiya bildirməsi, nitq stimulu olması nitqə məxsus başlıca cəhətdir. Söyləmlər struktursemantik və məntiqi-praqmatik cəhətlərinə görə müxtəlif növlərə bölünür. Onların quruluşunda, mənasında müəyyən özünəməxsusluq və bir-birindən fərqlilik müşahidə olunur. Tədqiqatda müəyyənləşir ki, söyləm ünsiyyətdə danışığın aktuallaşmış ən kiçik vahididir.
ISSN:	2790-0738
DOI:	10.48445/TAIIJ.2021.99.27.001