ŞEHİRLERİN CİNSİYETİ ve AHMET HAMDİ TANPINAR’IN KADIN ŞEHİRLERİ

• Published in: Celal Bayar Üniversitesi sosyal bilimler dergisi Vol. 17; no. 3; pp. 425 - 440
• Main Author: Cagin, Serife
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Celal Bayar Üniversitesi 30-09-2019
• Subjects: Edebiyat; Eğitim Bilimleri; Felsefe & Psikoloji & Sosyoloji; İktisat & İşletme & Finans; Siyasal Bilimler; Tarih; Uluslararası İlişkiler; Türkiye; Manisa; genders of cities; female cities; female cities of Tanpınar; Tanpınar’ın kadın şehirleri; kadın şehirler; şehirlerin cinsiyeti; anima ve şehir; Roman-şehir; Novel-city; anima and city
• ISSN: 1304-4796; 2146-2844
• DOI: 10.18026/cbayarsos.596871

Şehir ve şehir hayatının edebiyat eserlerinde işlenmesi daha
çok 19. yüzyıl yazarlarıyladır. 20. yüzyılın Marcel Proust, James Joyce,
Henry Miller, Lawrence Durrell gibi modernist yazarları roman-şehir
veya roman-kent şeklinde tanımlanabilecek eserler yazarak üzerinde
durdukları şehirleri anlatılarının merkezine taşımışlar, romanın ana
karakterine dönüştürmüşlerdir. Şehir anlatıları aynı zamanda kendine
özgü bir dili de beraberinde getirmiştir. Bu dilin en önemli
özelliklerinden biri şehirler için kullanılan dişil ve eril ifadelerdir. Türk
edebiyatında Ahmet Hamdi Tanpınar, eserlerinin merkezine taşıdığı
şehirlere cinsiyet atfeden, şehirleri ideal olan anima ile ilişkilendiren
yazarlardandır. Anima, yani ideal ilahi kadın, sanatın ve tabiatın
anlatımında Tanpınar’ın sürekli başvurduğu arketiplerdendir. Öyle ki
dinî yapıları, sokak aralarındaki çeşmeleri, tabiat güzellikleri, mazi
yadigârlarıyla Tanpınar’ın şehirleri daima, eski bir aynaya eğilmiş
güzel bir kadın hayalini peşinden sürükler gibidir.