Konya sulu koşullarında bazı hibrit ayçiçeği çeşitlerinin verim ve önemli tarımsal özelliklerinin belirlenmesi

• Published in: Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Vol. 22; no. 45; pp. 11 - 20
• Main Authors: BAYRAKTAR, Nilgün, AKINERDEM, Fikret, ÖZTÜRK, Özden, ADA, Rahim
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Selçuk Üniversitesi 2008
• Subjects: 1000 seed weight; 1000 tane ağırlığı; agronomic characteristics; ayçiçeği; bitki boyu; Bitki Islahı ve Genetiği; Bitki Üretimi; crude oil rate; cultivars; Field Crops; ham yağ oranı; head diameter; Helianthus annuus; hibrit çeşitler; hybrid varieties; irrigated conditions; kabuk içi oranı; kernel ratio; Konya; kültür çeşitleri; oilseed plants; Plant Breeding and Genetics; plant height; Plant Production; seed yield; sulu koşullar; sunflowers; tabla çapı; tarımsal özellikler; Tarla Bitkileri; tohum verimi; Turkey; Türkiye; verim; yağlı tohumlu bitkiler; yields
• ISSN: 1300-5774

Konya sulu koşullarında yağlık ayçiçeği üretme olanaklarının araştırılması amacıyla 2001 yılında bir, 2002 yılında iki lokasyonda olmak üzere yürütülen bu araştırma, "Tesadüf Blokları Deneme Deseni"ne göre 3 tekrarlamalı olarak düzen-lenmiştir. Araştırmanın her iki yılında da bitki boyu, tabla çapı, bin tohum ağırlığı, kabuk oranı, tohum verimi, ham yağ oranı ve ham yağ verimi bakımından kullanılan çeşitler arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Araş-tırmanın ilk yılında çeşitlerin tohum verimi 199.9 - 382.4 kg/da (Gülay; Isera), ham yağ oranı % 34.4 - 45.6 (Turkuaz; Ço-ban) ve ham yağ verimi 77.3 - 164.5 kg/da (Gülay; Çoban) arasında değişmiş, 2002 yılında ise bu değerler sırası ile 1. lokasyonda 291.5- 390.0 kg/da (AS-6310; Tarsan-1018), % 38.5-45.4 (Tarsan-1018; AS-508), 112.2-166.2 kg/da (AS-6310; Nantio), 2. lokasyonda 300.5-405.3 kg/da (AS-615; PR-64A-83), % 35.2-46.0 (Tarsan-1018; TR-6149-SA) ve 132.6-176.0 kg/da (AS-615; TR-6149-SA) arasında belirlenmiştir. Bulgularımız, bölge sulu koşullarında mevcut hibrit çeşitlerin kullanıl-ması durumunda başarılı bir ayçiçeği tarımı yapılmasının mümkün olabileceğini göstermektedir. Her iki yılda da denemeye alınan çeşitler içerisinde Tarsan-1018, Sanbro, Nantio ve TR-6149-SA yüksek tohum ve yağ verimine sahip çeşitler olarak dikkat çekmektedir.
This study was carried out to determine the production possibilities of some hybrid sunflower cultivars under irrigated conditions at one location in 2001 and at two locations in 2002, in Konya. The experiments were designed in a randomized complete block with three replications. In the study, significant differences were found between cultivars with respect to plant height, head diameter, thousand seed weight, hull ratio, seed yield, crude oil ratio and crude oil yield each year. According to the results obtained from this study, seed yield, crude oil ratio and crude oil yield were determined as 1999.0 - 3824.0 kg ha-1 (Gülay; Isera ), 34.4- 45.6 % (Turkuaz; Çoban) and 773.0 - 1645.0 kg ha-1 (Gülay; Çoban) in 2001, and this values were found as 2915.0- 3900.0 kg ha-1 (AS-6310; Tarsan-1018), 38.5-45.4 % (Tarsan-1018; AS-508), 1122.0-1662.0 kg ha-1 (AS-6310; Nantio) at first location, 3005.0-4053.0 kg ha-1 (AS-615; PR-64A-83), 35.2-46.0 % (Tarsan- 1018; TR-6149-SA) and 1326.0-1760.0 kg ha-1 (AS-615; TR-6149-SA) at second location in 2002, respectively. The present study suggests that higher seed yields may be achieved through the use of hybrid genotypes under the region's irrigation conditions. Based on these 2 years' data, it can be concluded that cultivars, Tarsan-1018, Sanbro, Nantio and TR-6149-SA had higher seed and oil yields