Türkiye'de Ekonomik Krizler ve Döviz Kuru Enflasyon İlişkisi

• Published in: Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Vol. 9; no. 1; pp. 71 - 80
• Main Author: ÖZÇİÇEK, Ömer
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Gazi Üniversitesi 2007
• Subjects: Döviz Kuru; Economic Crisis; Economy, Business Administration, Accounting and Finance; Ekonomi, İşletme, Muhasebe ve Finansman; Ekonomik Kriz; Enflasyon; Foreign Exchange Rate; Inflation; Turkish Economy; Türkiye Ekonomisi
• ISSN: 1302-2024

Kısaca geçirgenlik olarak adlandırılan döviz kurundaki artış veya azalışın
yerli fiyatlar üzerindeki etki miktarı para politikası için, özelikle enflasyon
hedeflemesi politikası uygulayan rejimlerde, önemli bir konudur. Düşük
geçirgenlik merkez bankasının para politikası kararlarında daha fazla esneklik
sağlaması açısından bir avantaj olabilir. Bu durumda, döviz kurundaki
hareketler yerli fiyatları çok az etkileyeceğinden, para politikaları kur dışındaki başka hedeflere daha fazla odaklanabilir. Geçirgenliğin yüksek olması
yüzünden birçok az gelişmiş ve gelişmekte olan ülke sabit kur rejimi uygulamayı
tercih etmektedir. Bu çalışmada Türkiye'nin 1982-2002 arası veri kullanılarak
kurdaki değişmelerin değişik alt dönemler için toptan ve tüketici fiyatları
üzerindeki etkisi inceleniyor. Daha önceki Türkiye için yapılmış çalışmalarda
kısa vadeli geçirgenlik katsayısının 0.50 ile 0.60 arasında olduğu bulunmuştur.
Fakat bu çalışmada Türkiye için diğer araştırmalarda bulunan yüksek
geçirgenliğin 1994 ve 2004 krizlerinden kaynaklandığı bulunmuştur. Kriz
dönemlerinde kurdaki ani yükseliş ve enflasyonda da kısa zaman içerisinde
yaşanan büyük artışlar genel olarak istatistiksel analizlerde geçirgenliğin
yüksel çıkmasına sebep olmaktadır. Kriz dönemleri hesaba katıldığında gerçek
geçirgenlik miktarının oldukça düşüktür. Bu sonuç enflasyonu düşürmeye
yönelik para politikasının kura daha az bağlı olduğunu göstermektedir.
The amount of the effect of exchange rate changes on domestic price level,
shortly known as pass-though, is an important subject for monetaıy policy,
especially in inflation targeting regimes. Lower pass-throtıgh could be more
advantageous since it gives more flexibility to central banks. Since in this case changes in exchange rate \vill have a sınailer effect on domesüc prices,
monetary policy will have the means tofocus more on other targets. Because of
high pass-through many less-developed and developing country prefer to
implement a pegged exchange rate system. in this article the effect of exchange
rate on Turkish wholesale and consumer prices are investigated using datafor
the 1982-2002 periods. Previous studies have found that the short-run passthrough rate in Turkey to be between 0.5 and 0.6. But this study shows that the high values found in other studies mostly stems froın the 1994 and 2001 crises. The sudden jump in exchange rate and the increase in inflation rate during the crises periods is the reason for finding high pass-trough values in statistical analysis. Taking into account these crises periods the actual pass-through amount is significant lower. This result suggests that monetary policy in reducing inflation is less dependent on exchange rate.