Televizyon reklamlarının çocuk tüketiciler üzerine görsel etkilerinin bir incelemesi

• Published in: Selçuk İletişim Vol. 6; no. 1; pp. 78 - 98
• Main Authors: QUADIR ERSOY, Seher, AKAROĞLU, Gülriz
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: Selçuk Üniversitesi 2009
• Subjects: Advertisement; Advertising Effectiveness; Anket; Children; Consumer; Ebeveyn Tutumları; Görsel Etki; İkna Edicilik; İlk Öğretim Öğrencileri; Konya; Marketing; Parental Attitudes; Pazarlama; Persuasiveness; Primary School Students; Questionnaire; Reklam; Reklam Etkinliği; Socio-Economic Level; Sosyoekonomik Düzey; Television İzleme; Television Watching; TV Commercials; TV Reklamları; Tüketici; Visual Effect; Çocuklar
• ISSN: 1302-2865

Günümüzde reklâmlar, genç nüfusun yoğun olduğu ülkemizde, çocukları ve ergenleri ürünler
hakkında bilgilendirmekten çok, abartılı öğeler kullanarak onları gereksiz ve sağlıksız tüketime
yönlendirmektedir. Çünkü reklâmverenler, satışları artırmak amacıyla zaman zaman çocukların
düşünsel ve fiziksel yapılarını olumsuz etkileyen, sürekli tüketime yönlendiren yanlış ve yanıltıcı
bilgilendirme yapabilmektedirler. Böylece reklâmlar, çocukların taleplerini artırmakta ve onları
bilinçsiz tüketiciler haline getirmektedir. Oysa ebeveynler tarafından reklâmlar eleştirilerek çocuklarında
yeterli savunma mekanizmasının ve bilinçli tüketici kimliğinin geliştirilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle çocukların televizyon reklâmlarından etkilenme düzeyleri ve ebeveynlerinin tepkileri
Konya il merkezindeki ilköğretim okullarında eğitimlerine devam eden 9-14 yaş grubundaki 1054
öğrenci üzerinde incelenmiştir. Reklâmların görsel öğeleri arasından yaşça küçük öğrencilerin
markalara, televizyon izleme oranı yüksek olanların reklâmdaki oyunculara, sosyoekonomik düzeyi
yüksek olanların tanıtılan ürüne, sosyoekonomik düzeyi düşük olanların ürünün rengine, kız
öğrencilerin de ürünün rengine ve dekoruna daha çok önem verdikleri saptanmıştır. Öğrencilerin
% 41.8'inin reklâmları inandırıcı bulmadıkları, ebeveynleri de çoğunlukla (% 85.3) reklamları
izlerken eleştirdikleri halde genellikle (% 91.5) reklamını izledikleri ürünü satın almak istedikleri
tespit edilmiştir.
Nowadays advertisements try to orient children and teenagers towards unnecessary and unhealthy
consumption of goods by making exaggereted claims of their benefits in our country where the
youth population is very high. Even though advertisers' wrong and misleading information affects
children's mental and physical health negatively, they persist with their advertisements to boost
their sells. Thus, advertisements increase the children's demands and make them unconscious
consumers. However parents, must criticize these advertisements to counter their effect on the
children's consumer identity.
For this reason in order to find out the degree to which children were affected from television
advertisements and their parents' reactions to these advertisements, 1054 students in 9-14 aged
group were surveyed at primary schools in Konya city centre. Based on the visual items of advertisements,
younger students attached more importance to brands, students who watched televison
a lot attached more importance to actors in the advertisements, students from high socioeconomic
level attached more importance to products themselves, students from low socioeconomic level
attached more importance to colours of the products, female students attached more importance to
colours of the products and decor. It was determined that 41.8 percent of the students didn't find
the advertisements convincing. Nevertheless, even though their parents generally criticized the
advertisements (85.3 %) their children watched, the children wanted to buy the products they
watched on advertisements (91.5 %).