Kirsal mahallelerde birinci basamak sağlik hizmetlerinin değerlendirilmesi: bursa ili örneği

• Main Author: Çakır, Rukiye
• Format: Dissertation
• Language: Turkish
• Published: ProQuest Dissertations & Theses 01-01-2017
• Subjects: Cancer; Diabetes; Mammography; Medical imaging; Primary care; Rural areas
• ISBN: 9798471154544

Kesitsel tipte yapılmış olan bu araştırmada amaç; Bursa ili kırsal mahallelerinde sağlık hizmetlerinin kullanımını, birinci basamak sağlık hizmetlerinin sağlık hizmetleri kullanımı içindeki yerini ve Sağlıkta Dönüşüm Programı sonrasında kırsal alanda birinci basamak yapılanmasının etkinliğini değerlendirmektir. Araştırmanın evrenini Bursa ili kırsal mahallelerinde yaşayanlar oluşturmaktadır. Çalışmaya 1648 kişi katılmıştır.Kırsal mahallelerde yaşayanların bağlı olduğu aile sağlığı merkezlerinin (ASM) ortalama uzaklığı 14,60 (%95 G.A: 10,70-18,77) kilometredir. Beş mahallede devlet hastanesi, aile sağlığı merkezinden mahalleye daha yakındır.Katılımcılar sağlık hizmeti almak için ilk sırada devlet hastanesini (%44,5), ikinci sırada ise aile hekimini (%39,4) tercih etmektedir. ASM'ye 30 dakikadan fazla sürede ulaşılabilen mahallelerde ilk başvuru yeri olarak ASM tercihi azalmaktadır (p<0,05). 65 yaş ve üzerindekiler ile dul/boşanmış/eşinden ayrı yaşayanlar aile hekimlerine başvuruyu daha az tercih etmektedir (p<0,05).Katılımcıların %28,9'u aile hekiminin, %80,1'i ise aile sağlığı elemanının adını bilmemektedir. Aile hekimine kişi başı ortalama başvuru sayısı yılda 2,24 ve toplam sağlık kuruluşuna başvuru sayısı 4,52'dir. Katılımcıların %12,5'inin son bir yılda tıbbi gereksinimleri karşılanamamıştır.Katılımcılardan 522 kişinin (%31,6) en az bir kronik hastalığı vardır ve ASM'ye ulaşma süresi 30 dakikadan daha az olan hastaların kronik hastalıklarının takip edilme oranı daha yüksektir (p<0,05). Kolon kanseri taraması oranı %15,7; meme kanseri (mamografi) %26,3 ve servix kanseri taraması oranı %25,0'dır.Bu çalışmada, aile hekimliği modelinin kırsal alanda ilk başvuru yeri, süreklilik, kapsayıcılık ve eşgüdüm açısından beklenen etkinliği sağlayamadığı gösterilmiştir. Kırsal alanda sunulan birinci basamak hizmetleri yetersizlikleri gidermek üzere yeniden düzenlenmelidir.