Şəxssiz cümlələrdə struktur-semantik genişlənmə
Mübtədanın olmaması şəxssiz cümlənin səciyyəvi əlamətidir. Belə cümlə konstruksiyasında şəxssizliyin əsas təzahür forması onun xəbəridir. Qeyd etdiyimiz kimi, şəxssiz cümlə mübtəda ilə xəbərin sintezindən ibarətdir. Mübtəda xəbərin semantik bazasında passiv mövqedə hiss olunur. Deməli, bu cür konstr...
Saved in:
| Published in: | Azərbaycan Dili və Ədəbiyyat Tədrisi Vol. 2024; no. 279; pp. 32 - 36 |
|---|---|
| Main Author: | |
| Format: | Journal Article |
| Language: | Azerbaijani |
| Published: |
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
01-01-2024
|
| Subjects: | |
| Online Access: | Get full text |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Abstract | Mübtədanın olmaması şəxssiz cümlənin səciyyəvi əlamətidir. Belə cümlə konstruksiyasında şəxssizliyin əsas təzahür forması onun xəbəridir. Qeyd etdiyimiz kimi, şəxssiz cümlə mübtəda ilə xəbərin sintezindən ibarətdir. Mübtəda xəbərin semantik bazasında passiv mövqedə hiss olunur. Deməli, bu cür konstruksiyalar predikativ mərkəz əsasında formalaşır. Bu cəhətdən də şəxssiz cümlələrin sintaktik semantikasının təzahüründə xəbər prioritet üzv kimi qəbul edilir. Şəxssiz cümlələrdə struktur subyektdən söhbət gedə bilmədiyi üçün subyektin predikativ inteqrasiyası nəticəsində təzahürü daha çox diqqəti cəlb edir. Bu baxımdan “şəxssiz cümlələrin struktur-semantik genişlənməsində müxtəsər və geniş cümlələrin xəbərlərinin ifadə vasitələrinin xüsusi rolu vardır” fikrini tərəddüdsüz söyləyə bilərik. |
|---|---|
| AbstractList | Mübtədanın olmaması şəxssiz cümlənin səciyyəvi əlamətidir. Belə cümlə konstruksiyasında şəxssizliyin əsas təzahür forması onun xəbəridir. Qeyd etdiyimiz kimi, şəxssiz cümlə mübtəda ilə xəbərin sintezindən ibarətdir. Mübtəda xəbərin semantik bazasında passiv mövqedə hiss olunur. Deməli, bu cür konstruksiyalar predikativ mərkəz əsasında formalaşır. Bu cəhətdən də şəxssiz cümlələrin sintaktik semantikasının təzahüründə xəbər prioritet üzv kimi qəbul edilir. Şəxssiz cümlələrdə struktur subyektdən söhbət gedə bilmədiyi üçün subyektin predikativ inteqrasiyası nəticəsində təzahürü daha çox diqqəti cəlb edir. Bu baxımdan “şəxssiz cümlələrin struktur-semantik genişlənməsində müxtəsər və geniş cümlələrin xəbərlərinin ifadə vasitələrinin xüsusi rolu vardır” fikrini tərəddüdsüz söyləyə bilərik. |
| Abstract_FL | The absence of a subject is a characteristic feature of an impersonal sentence. The main manifestation of impersonality in such sentence construction is its message. As we mentioned, the impersonal sentence consists of the synthesis of the subject and the news. Subject is felt in a passive position in the semantic base of the news. Therefore, such constructions are formed on the basis of the predicative center. In this respect, news is considered as a priority member in the manifestation of syntactic semantics of impersonal sentences. Since the structural subject cannot be discussed in impersonal sentences, its (subject) manifestation as a result of predicative integration manifests more attention. However, analogously to this, we can unhesitatingly say that "in the structural-semantic expansion of impersonal sentences, there is a special role of the means of expression of the news of short and long sentences". |
| Author | Abbasov,Ədalət |
| Author_xml | – sequence: 1 fullname: Abbasov,Ədalət |
| BookMark | eNrjYmDJy89LZWCQMjTQM7EwMTHVTzS3NDLXNTIwN9M1tjQz1k1lYeA0Mrc00DUwN7bgYOAtLs5MMjA1MDeyNDaw4GSwODrv5MwKoGCVQvLhPbk5J2cCUVHKyZkKxSVFpdklpUW6xam5iXklmdkK6al5mUfnA-Xzck_O5GFgTUvMKU7lhdLcDBpuriHOHrqZKamJOfl5OZl5qfFZ-aVFeUDZeE8XV0efeEMzczNjS2MSlAIAOsVIaA |
| ContentType | Journal Article |
| DBID | IEBAR |
| DOI | 10.48445/a7927-2076-3963-e |
| DatabaseName | Idealonline online kütüphane - Journals |
| DatabaseTitleList | |
| Database_xml | – sequence: 1 dbid: IEBAR name: Idealonline online kütüphane - Journals url: http://www.idealonline.com.tr/IdealOnline/listDatabases.xhtml sourceTypes: Aggregation Database |
| DeliveryMethod | fulltext_linktorsrc |
| DocumentTitleAlternate | Structural-semantic expansion in impersonal sentences |
| Editor | Səfərov,Sehran |
| Editor_xml | – sequence: 1 fullname: Səfərov,Sehran |
| EndPage | 36 |
| ExternalDocumentID | IDEAL_167639 |
| GeographicLocations | Türkiye Bakü |
| GeographicLocations_xml | – name: Bakü – name: Türkiye |
| GroupedDBID | IEBAR M~E |
| ID | FETCH-idealonline_journals_IDEAL_1676393 |
| IEDL.DBID | IEBAR |
| ISSN | 2790-0738 |
| IngestDate | Fri Aug 16 14:44:22 EDT 2024 |
| IsPeerReviewed | false |
| IsScholarly | false |
| Issue | 279 |
| Keywords | morfoloji ifadə nominativ quruluş constructive structure genişləndirilmiş cümlələr morphological expression grammatical deformation konstruktiv struktur extended sentences nominative structure qrammatik deformasiya |
| Language | Azerbaijani |
| LinkModel | DirectLink |
| MergedId | FETCHMERGED-idealonline_journals_IDEAL_1676393 |
| ParticipantIDs | idealonline_journals_IDEAL_167639 |
| PublicationCentury | 2000 |
| PublicationDate | 2024-1 |
| PublicationDateYYYYMMDD | 2024-01-01 |
| PublicationDate_xml | – month: 01 year: 2024 text: 2024-1 |
| PublicationDecade | 2020 |
| PublicationTitle | Azərbaycan Dili və Ədəbiyyat Tədrisi |
| PublicationYear | 2024 |
| Publisher | Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi |
| Publisher_xml | – name: Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi |
| SSID | ssib050729308 |
| Score | 3.7643154 |
| Snippet | Mübtədanın olmaması şəxssiz cümlənin səciyyəvi əlamətidir. Belə cümlə konstruksiyasında şəxssizliyin əsas təzahür forması onun xəbəridir. Qeyd etdiyimiz kimi,... |
| SourceID | idealonline |
| SourceType | Aggregation Database |
| StartPage | 32 |
| SubjectTerms | Edebiyat |
| Title | Şəxssiz cümlələrdə struktur-semantik genişlənmə |
| URI | http://www.idealonline.com.tr/IdealOnline/lookAtPublications/paperDetail.xhtml?uId=167639 |
| Volume | 2024 |
| hasFullText | 1 |
| inHoldings | 1 |
| isFullTextHit | |
| isPrint | |
| link | http://sdu.summon.serialssolutions.com/2.0.0/link/0/eLvHCXMwY2BQMUw1t0wySTPSTU5NNNA1STI10LUwtjDRNUxLSbSwBNafhqmgjqJHsLlfhIWLK-iYHNgidtCqyswUYBMJck4EeEVHSZG-J0gIcvamfg6w8elYgjyopV-QWJBa5AJecqlXkVGSm2NfCpqrMQPmHUtmBlZgFW5iwMLA6unq5BgES2ymoCOzjSE31plbGugCk7oFZFONiYWJial-ormlkTkwDZmb6RoDE6kusLDmRnIZUiXkJkBD5wsy8ENbpgqOkKQkxMCUWCXCYHF03smZFUCvVCkkH96Tm3NyJhAVpZycqQA6eDYbWF_pFqfmAmMnM1sBmBQzj84HyuflnpwpyqDh5hri7KGL5NB4aMItjvd0cXX0iYfYbSzGwJKXn5cqwaBglmyYlmhoaAZuciWapSYZAKPV0jzFOM3ALNHY2FCSQZGgcVJEqJFm4DICthogYxwyDCxAr6TKMjAXp5TKQeMPABHquuU |
| link.rule.ids | 315,783,787,25140,27936,27937 |
| linkProvider | İdeal Kültür Yayıncılık |
| openUrl | ctx_ver=Z39.88-2004&ctx_enc=info%3Aofi%2Fenc%3AUTF-8&rfr_id=info%3Asid%2Fsummon.serialssolutions.com&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%C5%9E%C9%99xssiz+c%C3%BCml%C9%99l%C9%99rd%C9%99+struktur-semantik+geni%C5%9Fl%C9%99nm%C9%99&rft.jtitle=Az%C9%99rbaycan+Dili+v%C9%99+%C6%8Fd%C9%99biyyat+T%C9%99drisi&rft.au=Abbasov%2C%C6%8Fdal%C9%99t&rft.date=2024-01-01&rft.pub=Az%C9%99rbaycan+Respublikas%C4%B1+T%C9%99hsil+Nazirliyi&rft.issn=2790-0738&rft.volume=2024&rft.issue=279&rft.spage=32&rft.epage=36&rft_id=info:doi/10.48445%2Fa7927-2076-3963-e&rft.externalDBID=n%2Fa&rft.externalDocID=IDEAL_167639 |
| thumbnail_l | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/lc.gif&issn=2790-0738&client=summon |
| thumbnail_m | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/mc.gif&issn=2790-0738&client=summon |
| thumbnail_s | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/sc.gif&issn=2790-0738&client=summon |