Aliyyü’l-Kârî’nin teşehhütte şehâdet parmağıyla işaret etmek konusundaki et-Tedhîn li’t-Tezyîn alâ vechi’t-tebyîn adlı risâlesinin çevirisi

• Published in: İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi Vol. 2022; no. 39; pp. 253 - 263
• Main Authors: Orazov,Orazsahet, Atalay,Hatice
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Mehir Vakfı 2022
• Subjects: Din Bilimleri; Hukuk; Tarih; Konya; Türkiye; İslâm Hukuku; Müctehid; al-Kaydānī; Makruh; Mujtahid; el-Keydânî; Mekruh; Teşeh-hütte işaret etmek; Aliyyü’l-Kârî; Islamic Law; Ali al-Qārī; Raising the Index fin-ger in Tashahhud
• ISSN: 1304-1045

Bu çalışma Hanefî âlimlerinden Aliyyü’l-Kârî el-Herevî’nin (ö. 1014/1605) et-Tedhîn li’t-Tezyîn alâ vechi’t-tebyîn adlı risâlesinin tercümesidir. Risâlede tahiyyâtta işaret parma-ğının kaldırılması meselesi incelenmektedir. Aliyyü’l-Kârî et-Tedhîn’den önce, yine aynı konuda Tezyînü’l-ibâre li tahsîni’l-işâre adlı bir risâle daha kaleme almış olup et-Tezyîn’de tahiyyâtta parmakla işaret edileceği konusunu cumhur ulemânın görüşlerini de kapsa-yacak şekilde delilleri ile ortaya koymaya çalışmıştır. Bu minvalde tahiyyâtta işaret yok-tur, diyenleri eleştirmiştir. Karşı görüşte olan Hanefî âlimlerinden Fıkhu’l-Keydânî müellifi Lütfullah el-Keydânî’yi (ö. 750/1349) ise ağır bir şekilde eleştirmiştir. Bu eleşti-riler üzerine Aliyyü’l-Kârî dönemin önde gelen âlimlerinden olduğunu ifade ettiği bir zatın mezkûr eseri okuduktan sonra aklına takılan bazı soruları kaleme aldığı bir mek-tubu kendisine yolladığını söylemiştir. Aliyyü’l-Kârî ise bu mektuba cevap olarak et-Tedhîn li’t-Tezyîn alâ vechi’t-tebyîn adlı risâlesini kaleme aldığını belirtmiştir. Aliyyü’l-Kârî bu risalede tahiyyâtta parmakla işaretin bulunmadığını söyleyen Hanefîlere ait gö-rüşleri sıraladıktan sonra bunlara karşı kendi görüşünü ortaya koymuştur. Kendi görü-şünü açıklaması sırasında ise özellikle “mutlak müctehid”, “mezhepte müctehid”, “me-selede müctehid” ve teklifi hükümlerden “mekruh” kavramlarını izah etmiş, son olarak da el-Keydânî’yi ağır ithamlarla hedef almıştır.