Kıssa-i Anter: Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ndeki el yazması nüshaların tanıtımı ve değerlendirilmesi

• Published in: Uluslararası Türkçe edebiyat kültür egitim dergisi Vol. 9; no. 1; pp. 48 - 79
• Main Author: Güler,Muhammed İkbal
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Atatürk Üniversitesi Yayınları 01-01-2020
• Subjects: Kültür & Sanat; Tarih; Erzurum; Türkiye; cild; kırâat kaydı; volume; Topkapı Palace; Kıssa-i Anter; Topkapı Sarayı; Qıssa-i Antar; inscription of reading
• ISSN: 2147-0146; 2147-0146

VI. yüzyılda yaşamış, kahramanlığı ve şairliği ile ün salmış Anter bin Şeddâd‟ın hayatı etrafında oluşturulan destansı hikâye Sîretü‟l-Anter, asırlarca ülkeden ülkeye dolaşmıştır. Sîretü‟l-Anter‟in Türkçedeki izlerine ise XV. yüzyılda Fatih Sultan Mehmed Han‟ın emriyle yapılan “Kıssa-i Anter” adlı tercümeyle rastlanmaktadır. Bu tercümenin mukaddimesinde verilen bilgilere göre Türkçedeki serüveni XV. yüzyıldan daha öncelere dayanan Anter hikâyesi, tespit ettiğimiz el yazması eserlere düşülen farklı tür kayıtlardan hareketle Osmanlı coğrafyasında padişahlardan saray ahalisine, farklı kademelerdeki askerlerden kahvehanelerdeki halka kadar toplumun birçok kesimi tarafından okunmuştur. Çalışmamızın konusunu Anter‟in hayatı, Sîretü‟l-Anter ile alakalı tespitler ve bunların akabinde Kıssa-i Anter‟e ve Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi‟nde bulunan 9 el yazması nüshaya ait bilgiler oluşturmaktadır. Çalışmamızın temel amacı ise bir dil ve kültür hazinesi olan bu eseri Türk kamuoyu ve ilim âleminin gündemine taşımaktır. Tarama Sözlüğü‟ne de kaynaklık etmiş bu esere dair sözlükte verilen bilgilerle Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Kataloğu‟nda geçen bilgiler incelenerek eksik ve hatalı yerler düzeltilmiştir. Ulaştığımız en önemli sonuçlardan biri Fatih Sultan Mehmed‟in emriyle tercüme edilen Kıssa-i Anter‟in bilinenin aksine XIV. yüzyıla değil XV. yüzyıla ait olduğudur.