Bir üniversite hastanesinde çalışan tıpta uzmanlık öğrencilerinin eşdeğer ilaçlar hakkında bilgi, düşünce ve tutumlarının değerlendirilmesi

• Published in: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi dergisi Vol. 33; no. 2; pp. 109 - 119
• Main Authors: Tahirler,Pelin, Öncü,Şeyma, Arıcı,Mualla Aylin, Uçku,Reyhan, Gelal,Ayşe
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları 01-02-2019
• Subjects: Tıp; İzmir; Türkiye; jenerik ilaç; generic drug; biyoyararlanım; bioavailability; akılcı ilaç kullanımı; muadil ilaç; biyoeşdeğerlik; rational drug use; generic medicine; bioequivalence
• ISSN: 1300-6622
• DOI: 10.5505/deutfd.2019.82612

Amaç: Bu çalışmada tıpta uzmanlık öğrencileri (TUÖ)’nin eşdeğer ilaç (Eİ)’a dair bilgi düzeylerinin, bilgi düzeylerini etkileyebilecek faktörlerin, Eİ hakkında düşünce ve reçeteleme tutumlarının değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı, kesitsel türde olan araştırma, Haziran-Ağustos 2018 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Araştırma Uygulama Hastanesi’nde çalışan, reçete yazan TUÖ’leri arasında yürütüldü (n=506). Araştırma verileri 6 bölümden oluşan ve TUÖ’nin Eİ’lara dair bilgi, düşünce ve tutumlarının değerlendirildiği anket formu ile toplandı, tanımlayıcı istatistik, t-testi ve korelasyon analizi ile değerlendirildi.
Bulgular: Tıpta uzmanlık öğrencilerinin %66,0’sı anketi yanıtladı (n=334; yaş: 27,9±2,4; %51,5’i kadın). Eşdeğer ilaçlara dair bilgi puanları 16 üzerinden 8,2±2,9 bulundu; Eİ’lar hakkında eğitim alma, daha genç hekim olma, dahili bilimlerde çalışıyor olma bilgi puanını artıran etmenler olarak saptandı (p<0,05). Çalışmamız, TUÖ’nin neredeyse yarısının (%48,3) reçete yazarken Eİ olmasına dikkat etmediğini, bunda da etkililik ve kaliteye dair olumsuz düşüncelerinin rol oynamış olabileceğini ortaya çıkardı. Hastanın gelir durumu ve hastalığın ciddiyeti ilaç seçimini etkilemekteydi. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin %25,2’si Eİ üretimi sırasında Sağlık Bakanlığı denetimlerini yeterli buluyor, %47,2’si ise bu konuda fikri olmadığını bildiriyordu. Eşdeğer ilacın güvenli ve ucuz olduğunu düşünen TUÖ oranı sırasıyla %53,2 ve %61,8 idi. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin %86,6’sı Eİ’lar ile ilgili olarak hekimlere eğitim verilmesi gerektiğini düşünüyordu.
Sonuç: Bu çalışma, gerek tıp fakültesi eğitiminde gerekse tıpta uzmanlık eğitiminde Eİ’lara yönelik hedeflerin müfredata eklenmesi, halen müfredatlarında bulunan tıp fakültelerinin de eğitim programı yeterliliğini gözden geçirmeleri gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.