GÖLLERDE SEVİYE DEĞİŞİMLERİ VE NEDENLERİ: VAN GÖLÜ ÖRNEĞİ

• Published in: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi = Journal of Yüzüncü Yıl University Social Sciences Institute no. 41; pp. 183 - 208
• Main Authors: Funda Altan Aydın, Ali Fuat Doğu
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: Van Yuzuncu Yıl University 01-09-2018
• Subjects: seviye değişimleri; van; van gölü
• ISSN: 1302-6879; 2822-3136

Göl seviyelerinde zaman içinde gerek doğal gerekse beşeri kökenli nedenlerden dolayı önemli değişimler yaşanmaktadır. Özellikle son yıllarda etkisini giderek daha çok hissetiğimiz küresel ısınma neticesinde göllerdeki seviye değişimleri daha fazla önem arz etmeye başlamıştır. Yağış, sıcaklık, buharlaşma gibi çeşitli iklim elemanları, genellikle hava basıncı ve rüzgarların neden olduğu seş olayı, akarsular, yer altı suları, tektonik hareketler gibi birçok doğal faktör önemli boyutlarda göl yüzü oynamalarına yol açmaktadır. Aynı zamanda göllerden sulama amaçlı faydalanma başta olmak üzere antropojenik etkiler de seviye değişimlerinde etkili olan önemli faktörlerdendir. Ülkemizdeki göl seviyelerinde de doğal ve beşeri kökenli birçok faktöre bağlı olarak salınımlar meydana gelmektedir. Alan itibariyle ülkemizde ilk sırada yer alan ve Nemrut Volkanı'nın Kuvaterner'deki faaliyetleri ile günümüzdeki şeklini alan Van Gölü'nde oluşumundan günümüze önemli seviye değişimleri yaşanmıştır. Yapılan literatür çalışması neticesinde bu değişimlerin birçok nedene bağlandığı görülmüştür. Bu çalışmada çeşitli kurumlardan temin ettiğimiz iklim verileri ve seviye ölçüm verileri kullanılarak gölün asıl seviye değişim nedeninin ne olabileceğine dair bir görüş ortaya konulmaya çalışılmıştır.