سلوکِ شعر؛ متن‌پژوهی، همچون عاملی دیگر بر دگرسانی‌ها و دگرخوانی‌هایِ شعرِ حافظ

«شاید در جهان هیچ متنی چون دیوانِ حافظ نباشد که پدیدآورنده، خود این‌همه تغییر و تبدیل در آن روا داشته باشد». در واقع «عمدۀ اختلاف‌ها و نسخه‌بدل‌ها، کارِ خودِ شاعر است که شعر را گام‌به‌گام به سویِ کمالِ لفظی و معنوی پیش برده است». اگر بخواهیم میانِ وجوهِ شاعرانگیِ حافظ یعنی «کم‌گویی»، «مثل‌گونگی»، «گ...

Full description

Saved in:

Bibliographic Details
Published in:	Zabān va adab-i Fārsī (Online) Vol. 72; no. 239; pp. 211 - 263
Main Authors:	اسدالله واحد, میثم جعفریان
Format:	Journal Article
Language:	Avestan
Published:	University of Tabriz 01-09-2019
Subjects:	بررسی انتقادی دگرخوانی‌ها دگرسانی‌ها متنِ پنهان نسخه مورخ 801 هق
Online Access:	Get full text
Tags:	Add Tag No Tags, Be the first to tag this record!

Abstract	«شاید در جهان هیچ متنی چون دیوانِ حافظ نباشد که پدیدآورنده، خود این‌همه تغییر و تبدیل در آن روا داشته باشد». در واقع «عمدۀ اختلاف‌ها و نسخه‌بدل‌ها، کارِ خودِ شاعر است که شعر را گام‌به‌گام به سویِ کمالِ لفظی و معنوی پیش برده است». اگر بخواهیم میانِ وجوهِ شاعرانگیِ حافظ یعنی «کم‌گویی»، «مثل‌گونگی»، «گسسته‌نمایی» و نیز «همسانی»هایِ شعر او با پیشینیان و هم‌روزگارانش، پیوندی معنادار برقرار کنیم، این فرضیه که حافظ «مطالعۀ مکرری در سخنانِ استوارِ دیگران» داشته است، قوت می‌گیرد. برآیندِ کلیِ این موارد و نیز اشاراتِ جامعِ دیوانِ او، نشانگرِ متن‌پژوهیِ مادام‌العمرِ حافظ است. گاه، نسخه‌بدل‌هایِ شعرِ او به همان‌سان در متونِ ادبیِ گذشته وجود دارد و گاه، اختلافِ نسخه‌ها ناشی از منابعِ مختلفِ علمی‌ای‌ است که حافظ بدان‌ها مراجعه و در آن‌ها اندیشیده است؛ گو این‌که ممکن است یکی از عواملِ ایجادِ این دگرسانی‌ها، همین متن‌پژوهی‌هایِ حافظ باشد. جستجو در «متونِ پنهانِ» شعرِ حافظ، فهمِ مستندترِ ذهن و زبان و تصحیحِ علمی‌ترِ شعرِ او را ممکن می‌سازد. تاکنون نسخۀ ایاصوفیه مورخ 813 هق و نسخۀ خلخالی مورخ 827 هق به‌عنوان دو نسخۀ سرگروه و اساس، در تصحیحاتِ معتبرِ دیوانِ حافظ مورد توجهِ خاص بوده‌اند و عمدۀ اختلاف‌نظر در بابِ ضبطِ برتر، با محوریتِ این دو نسخه شکل گرفته است. با شناسایی و چاپِ عکسیِ نسخۀ موّرخِ 801 هق که در حالِ حاضر، کهن‌ترین نسخۀ شناخته‌شدۀ کاملِ دیوانِ حافظ است، ضروری است ضبط‌های این نسخه در قیاس با روایتِ نسخه‌هایِ موجود، موردِ بررسیِ انتقادی قرار گیرند
AbstractList	«شاید در جهان هیچ متنی چون دیوانِ حافظ نباشد که پدیدآورنده، خود این‌همه تغییر و تبدیل در آن روا داشته باشد». در واقع «عمدۀ اختلاف‌ها و نسخه‌بدل‌ها، کارِ خودِ شاعر است که شعر را گام‌به‌گام به سویِ کمالِ لفظی و معنوی پیش برده است». اگر بخواهیم میانِ وجوهِ شاعرانگیِ حافظ یعنی «کم‌گویی»، «مثل‌گونگی»، «گسسته‌نمایی» و نیز «همسانی»هایِ شعر او با پیشینیان و هم‌روزگارانش، پیوندی معنادار برقرار کنیم، این فرضیه که حافظ «مطالعۀ مکرری در سخنانِ استوارِ دیگران» داشته است، قوت می‌گیرد. برآیندِ کلیِ این موارد و نیز اشاراتِ جامعِ دیوانِ او، نشانگرِ متن‌پژوهیِ مادام‌العمرِ حافظ است. گاه، نسخه‌بدل‌هایِ شعرِ او به همان‌سان در متونِ ادبیِ گذشته وجود دارد و گاه، اختلافِ نسخه‌ها ناشی از منابعِ مختلفِ علمی‌ای‌ است که حافظ بدان‌ها مراجعه و در آن‌ها اندیشیده است؛ گو این‌که ممکن است یکی از عواملِ ایجادِ این دگرسانی‌ها، همین متن‌پژوهی‌هایِ حافظ باشد. جستجو در «متونِ پنهانِ» شعرِ حافظ، فهمِ مستندترِ ذهن و زبان و تصحیحِ علمی‌ترِ شعرِ او را ممکن می‌سازد. تاکنون نسخۀ ایاصوفیه مورخ 813 هق و نسخۀ خلخالی مورخ 827 هق به‌عنوان دو نسخۀ سرگروه و اساس، در تصحیحاتِ معتبرِ دیوانِ حافظ مورد توجهِ خاص بوده‌اند و عمدۀ اختلاف‌نظر در بابِ ضبطِ برتر، با محوریتِ این دو نسخه شکل گرفته است. با شناسایی و چاپِ عکسیِ نسخۀ موّرخِ 801 هق که در حالِ حاضر، کهن‌ترین نسخۀ شناخته‌شدۀ کاملِ دیوانِ حافظ است، ضروری است ضبط‌های این نسخه در قیاس با روایتِ نسخه‌هایِ موجود، موردِ بررسیِ انتقادی قرار گیرند
Author	میثم جعفریان اسدالله واحد
Author_xml	– sequence: 1 fullname: اسدالله واحد organization: استاد، گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه تبریز، ایران – sequence: 2 fullname: میثم جعفریان organization: دانشجوی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز، ایران
BookMark	eNqtjz1Ow0AQhVcoSATIAej2Agn2-me9NQJBT2-tkw0yMnFkp6EDKXFcbEFBgcQBEpDAikIBDeeYsTtOgo0AiZ5m5r35Rm8026Q1ikeKkD3T6DFmWPb-WCVROOkxwxQ9wTx7g7SZy92uy7lo1Zo5ZpcLLrZIJ03DwLBt7jrM4W1yC2ucYl4-4A2FF3iDFdxTnMEjZh9XGt_LO8xxXmnQFOc4K7PaZrTeW-AMp5WmUFS6LGBFYdmUotGwrnFW6SZhDguK-Q94xvwPqvTv3UY81fAaXnfJ5lBGqep89x1ycnR4enDcHcTy3B8n4YVMLv1Yhv7XIE7OfJlMwn6kfE_2pSE8rlwlbGUNRDCUgVn_6rBAMeZa_5n1CXkbqsk
ContentType	Journal Article
DBID	DOA
DOI	10.22034/perlit.2019.9284
DatabaseName	Directory of Open Access Journals
DatabaseTitleList
Database_xml	– sequence: 1 dbid: DOA name: Directory of Open Access Journals url: http://www.doaj.org/ sourceTypes: Open Website
DeliveryMethod	fulltext_linktorsrc
Discipline	Languages & Literatures
EISSN	2676-6779
EndPage	263
ExternalDocumentID	oai_doaj_org_article_8aca0987e6e94e3d9bfab152552be226
GroupedDBID	ALMA_UNASSIGNED_HOLDINGS GROUPED_DOAJ
ID	FETCH-doaj_primary_oai_doaj_org_article_8aca0987e6e94e3d9bfab152552be2263
IEDL.DBID	DOA
ISSN	2251-7979
IngestDate	Tue Oct 22 15:13:18 EDT 2024
IsDoiOpenAccess	true
IsOpenAccess	true
IsPeerReviewed	false
IsScholarly	false
Issue	239
Language	Avestan
LinkModel	DirectLink
MergedId	FETCHMERGED-doaj_primary_oai_doaj_org_article_8aca0987e6e94e3d9bfab152552be2263
OpenAccessLink	https://doaj.org/article/8aca0987e6e94e3d9bfab152552be226
ParticipantIDs	doaj_primary_oai_doaj_org_article_8aca0987e6e94e3d9bfab152552be226
PublicationCentury	2000
PublicationDate	2019-09-01
PublicationDateYYYYMMDD	2019-09-01
PublicationDate_xml	– month: 09 year: 2019 text: 2019-09-01 day: 01
PublicationDecade	2010
PublicationTitle	Zabān va adab-i Fārsī (Online)
PublicationYear	2019
Publisher	University of Tabriz
Publisher_xml	– name: University of Tabriz
SSID	ssib044765257 ssj0002909417
Score	3.4910774
Snippet	«شاید در جهان هیچ متنی چون دیوانِ حافظ نباشد که پدیدآورنده، خود این‌همه تغییر و تبدیل در آن روا داشته باشد». در واقع «عمدۀ اختلاف‌ها و نسخه‌بدل‌ها، کارِ خودِ...
SourceID	doaj
SourceType	Open Website
StartPage	211
SubjectTerms	بررسی انتقادی دگرخوانی‌ها دگرسانی‌ها متنِ پنهان نسخه مورخ 801 هق
Title	سلوکِ شعر؛ متن‌پژوهی، همچون عاملی دیگر بر دگرسانی‌ها و دگرخوانی‌هایِ شعرِ حافظ
URI	https://doaj.org/article/8aca0987e6e94e3d9bfab152552be226
Volume	72
hasFullText	1
inHoldings	1
isFullTextHit
isPrint
link	http://sdu.summon.serialssolutions.com/2.0.0/link/0/eLvHCXMwrV07T8MwELagEwvi_UYeEFtomrpJPPJoVaSKBQa2KCHOWCpKd5DaNEMGBgYkfkABCaqqDLDwO-xk45dwTkqAiQGWyMlFdny52PfZl-8Q2tBNz9aJQ-FLAwsmZslTZD4cxQXbMOwiAARV_o1cPTQOjs29sqTJyVJ9yZiwlB44VVzetE9sFYAx0xklrOhSx7MdmbSnpDkMfIdk9FXpNzAFlkSIoUuaz2y1RaMAY5L0u2C_BcWgBk23ODVNLZJ8Q1JLycjKAt2iWsJ0-kXgn8w0lSk0OXIR8Xb6aNNozGYzaKE2Wlhs4k1cy7iQm7Pomg9FWwTRvbjC_Jm_8gG_xaLDH4T_fhGKt-hGBKIbhzzEois6kQ-nPob7eqIj2nGIeT8Ooz4fYH4nD31Z5kMQ-3Eoa-jyHhbBp-BJBD9EcZi1KwuPILzkL3Nov1I-2q0qsoNWI6W0sCTJdHIBVG-NVG_9pvriPMrVT-tsEWHigmejuh6MF4D3HFOSvhd0SpnquA4j9hLa-Xt7y_9RyQqakK85DRNbRbnzsxZbQ-NNt7WemNAHG2X-Ew
link.rule.ids	315,783,787,867,2109,27936,27937
linkProvider	Directory of Open Access Journals
openUrl	ctx_ver=Z39.88-2004&ctx_enc=info%3Aofi%2Fenc%3AUTF-8&rfr_id=info%3Asid%2Fsummon.serialssolutions.com&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%B3%D9%84%D9%88%DA%A9%D9%90+%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%9B+%D9%85%D8%AA%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%8C+%D9%87%D9%85%DA%86%D9%88%D9%86+%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C+%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1+%D8%A8%D8%B1+%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%D9%88+%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%90+%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%90+%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8&rft.jtitle=Zab%C4%81n+va+adab-i+F%C4%81rs%C4%AB+%28Online%29&rft.au=%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87+%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF&rft.au=%D9%85%DB%8C%D8%AB%D9%85+%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.date=2019-09-01&rft.pub=University+of+Tabriz&rft.issn=2251-7979&rft.eissn=2676-6779&rft.volume=72&rft.issue=239&rft.spage=211&rft.epage=263&rft_id=info:doi/10.22034%2Fperlit.2019.9284&rft.externalDBID=DOA&rft.externalDocID=oai_doaj_org_article_8aca0987e6e94e3d9bfab152552be226
thumbnail_l	http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/lc.gif&issn=2251-7979&client=summon
thumbnail_m	http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/mc.gif&issn=2251-7979&client=summon
thumbnail_s	http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/sc.gif&issn=2251-7979&client=summon