Diyabet Hastalarına Sağlık İnanç Modeli Doğrultusunda Verilen Eğitimin Sağlık İnancına, Öz Etkililik Algısına ve Karar Verme Düzeyine Etkisi

• Published in: Lokman Hekim Dergisi Vol. 11; no. 1; pp. 73 - 82
• Main Authors: AYDOĞAR TAKCI, Merve, YILDIRIM, Gülay
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 26-01-2021
• DOI: 10.31020/mutftd.752988
• EISSN: 1309-8004

Amaç: Bu araştırma diyabet hastalarına Sağlık İnanç Modeli doğrultusunda verilen eğitimin hastaların sağlık inancına, öz etkililik algısına ve karar verme düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Tek gruplu yarı deneysel nitelikteki çalışmanın örneklemine güç analizi sonucu 30 birey alınmıştır (15.08.2016 /15.11.2016). Veriler Hasta Tanıtım Formu, Diyabet Hastalarında Sağlık İnanç Modeli Ölçeği, Diyabet Yönetimine İlişkin Öz Etkililik Ölçeği ve Melbourne Karar Verme Ölçeği ile toplanmıştır. Ölçekler uygulandıktan sonra bireylere diyabet eğitimi verilmiştir. Eğitimden 21 gün sonra ölçekler yeniden aynı bireylere uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Kolmogorov Smirnov, Tukey Testi Kolerasyon Analizi kullanılmıştır ve yanılma düzeyi 0,05 olarak alınmıştır.Bulgular: Bireylerin Sağlık İnanç Modeli Ölçeği, Öz Etkililik Ölçeği ve Karar Verme Ölçeği puan ortalamaları arasında eğitim sonrasında eğitim öncesine göre istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p= 0,001). Verilere göre diyabet hastalarında Sağlık İnanç Modeli Ölçeği ile diyabet yönetimine ilişkin Öz etkililik Ölçeği arasında ve Öz Etkililik Ölçeği ile Karar Verme Ölçeği arasında orta düzeyde anlamlı pozitif bir ilişkisaptanmıştır. (r= 0,638 p= 0,001).Araştırmaya 15 kadın 15 erkek katıldı.Sonuç: Sağlık İnanç Modeli Ölçeği puan ortalamaları yüksek olan katılımcıların diyabet yönetimine ilişkin öz etkililik düzeyleri artmakta, özetkililik düzeyleri arttıkça hastalar daha yüksek özsaygı ile karar almaktadırlar. Hemşirelik uygulamalarında Sağlık İnanç Modelinin yaygın kullanımı bakım etiği çerçevesinde artırılmalıdır.
Objective: This research was conducted to determine the effect of education given to patients with diabetes in line with health belief model on their health belief, perception of self-efficacy and decision making.Methods: The research is semi-experimental with a single group. In the study conducted, 30 individuals were sampled as a result of the power analysis. The data were collected using the Patient Presentation Form, the Health Belief Model: Evaluation of a Diabetes Scale, the Diabetes Management Self-efficacy Scale and the Melbourne Decision Making Questionnaire. Diabetes education was given to Individuals after scales were applied. After 21 days of education, the scales were reapplied to the same individuals. Kolmogorov Smirnov, Tukey Test, and Correlation Analysis were used in the evaluation of the data, and the level of error was taken as 0.05.Results: There was a statistically significant difference between health belief model scale, self efficacy scale and decision making scale mean scores according to before and after education (p=0.001). There was a moderately significant positive correlation between self-efficacy and decision making scales and between health belief model and self-efficacy scales (r=0.638 p=0.001).Conclusion: Diabetes management self-efficacy levels of participants with higher mean scores of the health belief model scale increase and as self-efficacy levels increase, patients make decisions with higher self-esteem. In the nursing practice, the widespread use of the health belief model should be increased within the framework of ethics of care.