Orta Çocukluk Döneminde Ebeveynlere Bağlanma, Benlik Algısı ve Kaygı

• Published in: Türk psikoloji dergisi Vol. 24; no. 63; pp. 86 - 103
• Main Authors: SÜMER, Nebi, ŞENDAĞ ANAFARTA, Meltem
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Türk Psikologlar Derneği 2009
• Subjects: Anxiety; Attachment; Bağlanma; Benlik Algısı; Child Psychology; Childhood; Ebeveynler; İlk Öğretim Öğrencileri; Kaygı; Kerns Bağlanma Güvenliği Ölçeği; Kerns' Attachment Security Scale; Parents; Primary School Students; Psikoloji; Psychology; Self-Perception; Trait Anxiety Inventory for Children; Çocuk Psikolojisi; Çocuklar için Sürekli Kaygı Ölçeği; Çocukluk
• ISSN: 1300-4433

Bu çalışmada orta çocukluk döneminde ebeveynlere bağlanmanın öznel benlik alanları ve kaygı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Anneye ve babaya bağlanmanın öznel benlik alanlarını (akademik yeterlik, atletik yeterlik, sosyal onay, fiziksel görünüm ve davranıştan hoşnut olma), bütünsel özdeğeri ve kaygıyı yordamada farklılaşacağı öngörülmüştür. Ayrıca bağlanmanın benlik değerlendirmeleri aracılığı ile kaygıyı yordayacağına ilişkin bir model de test edilmiştir. Bu kapsamda Kerns, Klepac ve Cole (1996) tarafından geliştirilen Kerns Güvenli Bağlanma Ölçeği'nin (KGBÖ) Türk örneklemi üzerinde güvenirlik ve geçerliği de sınanmıştır. İlköğretim 5. ve 6. sınıf öğrencileri (N = 194) KGBÖ, benlik alanlarında değerlendirme ve kaygı ölçeklerini doldurmuşlardır. Bulgular, KGBÖ'nün Türk örneklemi için psikometrik kalitesinin yeterli olduğunu göstermiştir. Anne ve babaya güvenli bağlanmanın birbirinden bağımsız olarak bütün benlik alanlarında olumlu değerlendirmeyle ve düşük kaygıyla ilişkili olduğu bulunmuştur. Anne ve babaya bağlanma arasındaki ortak etkinin de fiziksel görünüm algısı ve bütünsel özdeğeri anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Son olarak, benlik değerlendirmelerinin bağlanma ile kaygı arasında tam aracı değişken rolü üstlendiği saptanmıştır. Bulgular özellikle orta çocuklukta babaya bağlanmanın artan önemi dikkate alınarak tartışılmıştır.
The current study examines the impact of attachment to parents during middle childhood on the domains of self-perceptions and anxiety. It was expected that attachment to mother and father will have differential effects in predicting self-perceptions in various domains (scholastic competence, athletic competence, social acceptance, physical appearance, and, behavioral conduct), global self-worth, and anxiety. Furthermore, a mediational model suggesting that attachment to parents predicts anxiety via self-perceptions was tested. Within this framework, reliability and validity of Kerns' Security Scale (KSS; developed by Kerns, Klepac & Cole, 1996) were also examined for Turkish sample. Fifth and 6th grade students (N= 194) completed scales on the self-perception domains, attachment, and anxiety. Results revealed satisfactory psychometric qualities for the KSS for the Turkish sample. Secure attachment to mother and father uniquely associated with positive evaluations in all self-domains and low levels of anxiety. In addition, the interaction between mother and father attachment significantly predicted the perception of physical appearance and global self-worth. Lastly, findings supported the proposed model suggesting that self-perceptions mediate the link between attachment and anxiety. Results were discussed considering the increasing importance of attachment to father during middle childhood.