Kolorektal kanserli hastalara bakım verenlerin bakım yükünün incelenmesi

• Published in: Turkish journal of colorectal disease Vol. 28; no. 4; pp. 164 - 171
• Main Authors: Gülcan Öztürk Kaynar, Vural, Fatma
• Format: Journal Article
• Language: English; Turkish
• Published: Mersin Türk Kolon Ve Rektum Cerrahisi Derneği 01-12-2018; Galenos Publishing House
• Subjects: Ostomy; Tıp; İstanbul; care burden; hemşirelik; bakım veren; caregiver; Colorectal cancer; stoma; nursing; Kolorektal kanser; bakım yükü
• ISSN: 2536-4898; 2536-4901
• DOI: 10.4274/tjcd.26121

Amaç: Kolorektal kanserli hastalara bakım verenlerin bakım yükünün incelenmesidir.
Yöntem: Prospektif, kesitsel ve tanımlayıcı araştırmadır. Örneklemi 1 Ocak-30 Haziran 2015 tarihleri arasında kolorektal kanser nedeniyle ameliyat
olan ve Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Genel Cerrahi polikliniğine kontrole gelen 162 hasta ve bakım vereni oluşturmuştur. Veriler Hasta ve Bakım
Verenler Tanıtıcı Özellikler Formu, Bakım Verenin Stres Ölçeği (BVSÖ) ve Aile Bireyinize Yardımcı Olmaya Gösterdiğiniz Tepkiler Ölçeği (ABYOGT)
ile toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, Mann-Whitney U, Kruskall-Wallis testi, Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 58,5±12,7 ve bakım verenlerin yaş ortalaması 51,8±10,8’dir. Hastaların %51,2’si erkek; %38,9’una (n=63) aşağı
anterior rezeksiyon uygulanmış, %66,7’sinin stoması vardır. Bakım verenlerin %58’ini kadınlar oluşturmuştur. BVSÖ puan ortalaması 3,61±3,52
bulunmuştur. Bakım verenlerin ABYOGT puan ortalaması ise 50,50±9,78 saptanmıştır. Hastaların yaş ve stoma durumuna göre bakım yükünün
arttığı (p<0,05); hastanın cinsiyeti ve ameliyat durumunun bakım yükünü etkilemediği belirlenmiştir (p>0,05). Bakım verenlerin yaşı, bakım verdiği
gün sayısı ve yardım alma durumu bakım yükünü etkilemektedir (p<0,05). Ancak bakım verenin cinsiyeti, medeni durumu ve eğitim durumu bakım
yükünü etkilememektedir (p>0,05). Hastanın stoma durumu ve bakım verenin cinsiyeti, bakım verdiği süre ve yakınlık durumu ABYOGT düzeyini
etkilediği bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç: Kolorektal kanserli hastaların bakım vericilerinin ameliyat sonrasında bakım yükünün fazla olduğu görülmektedir. Bu nedenle hastaların öz
bakımlarını yapabilmeleri için teşvik edilmesi ve öz bakım eğitimi önemlidir. Ayrıca bakım verenlerin de özellikle stoma bakımı gibi konularda planlı
eğitimlerle ve destek grup girişimleri gibi yöntemlerle desteklenmesi yararlı olacaktır.