بررسی برخی منابعِ مکتوب روایات زریری در داستان‌های مشترک شاهنامۀ نقّالان با شاهنامۀ فردوسی
تا امروز، تصوّر عمدۀ پژوهش‌گران بر این بوده که طومارهای نقّالی، ریشه در سنّت شفاهی دارند و روایات آنها سینه به سینه نقل شده و به ما رسیده است. به نظر می‌رسد که این تلقّی، گویای همۀ واقعیّت نیست؛ چه اینکه بسیاری از روایات این متون را می‌توان در منابع کهن و حتّی پیش از شاهنامۀ فردوسی، بازجست. مضاف بر...
Saved in:
| Published in: | Zabān va adab-i Fārsī (Online) Vol. 73; no. 242; pp. 59 - 84 |
|---|---|
| Main Authors: | , |
| Format: | Journal Article |
| Language: | Avestan |
| Published: |
University of Tabriz
01-03-2021
|
| Subjects: | |
| Online Access: | Get full text |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | تا امروز، تصوّر عمدۀ پژوهش‌گران بر این بوده که طومارهای نقّالی، ریشه در سنّت شفاهی دارند و روایات آنها سینه به سینه نقل شده و به ما رسیده است. به نظر می‌رسد که این تلقّی، گویای همۀ واقعیّت نیست؛ چه اینکه بسیاری از روایات این متون را می‌توان در منابع کهن و حتّی پیش از شاهنامۀ فردوسی، بازجست. مضاف بر اینکه سندی برای اثبات پیوستگی زنجیرۀ نقل شفاهی این روایات در دست نیست و شواهد، عموماً خلاف آن را نشان می‌دهد. این تحقیق، با جست‌وجو در منابع کهن حماسی مکتوب، و مقایسۀ روایات طومار زریری با آنها، نشان می‌دهد که زریری در روایت داستان‌های مشترک طومار خود با شاهنامۀ فردوسی، شش منبع عمده و مکتوب در دست داشته است: 1- شاهنامۀ فردوسی؛ 2- روایات شاهنامه‌های پیش از فردوسی (با واسطه)؛ 3- متون تاریخی قدیم و جدید؛ 4- منظومه‌های حماسی؛ 5- چند داستان بدیع که عموماً در سرزمین هند به وجود آمده بودند و خود منبع مکتوب داشتند؛ و 6- مجموعه‌ای از طومارهای مکتوب که زریری برای تألیف طومار خود، گرد آورده بود. بر این اساس، باید در شفاهی‌دانستن مطلق منابع و واسطه‌های روایات این طومار در داستان‌های مشترک با شاهنامۀ فردوسی، تردید کرد. |
|---|---|
| ISSN: | 2251-7979 2676-6779 |
| DOI: | 10.22034/perlit.2021.42337.2935 |