امر خارق‌العاده در حکایات عرفانی فارسی و چند داستان رئالیسم جادویی
طرح جایگاه عنصر خارق‌العاده در نظامی که جایگاه عناصر آن در نسبت درونی با طرح کلّی تعیین می‌شود، روشی درست برای بررسی ساختار داستان‌های رئالیسم جادویی و حکایات عرفانی مشتمل بر رخدادهای شگفت‌انگیز است. برای نشان‌دادن پیوند ژرف‌ساخت جادویی با طرح این آثار، ساختار روایی حکایات موجود در متون عرفانی اسرار...
Saved in:
| Published in: | Zabān va adab-i Fārsī (Online) Vol. 74; no. 243; pp. 131 - 153 |
|---|---|
| Main Authors: | , , |
| Format: | Journal Article |
| Language: | Avestan |
| Published: |
University of Tabriz
01-09-2021
|
| Subjects: | |
| Online Access: | Get full text |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | طرح جایگاه عنصر خارق‌العاده در نظامی که جایگاه عناصر آن در نسبت درونی با طرح کلّی تعیین می‌شود، روشی درست برای بررسی ساختار داستان‌های رئالیسم جادویی و حکایات عرفانی مشتمل بر رخدادهای شگفت‌انگیز است. برای نشان‌دادن پیوند ژرف‌ساخت جادویی با طرح این آثار، ساختار روایی حکایات موجود در متون عرفانی اسرارالتوحید، رسالة قشیریّه، کشف‌المحجوب، مرصادالعباد من المبدأ الی المعاد و مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه و نیز آثار داستانی صدسال تنهایی، مسخ، زیباترین غریق جهان، پیرمرد فرتوت با بال‌هایی عظیم و آئورا بر اساس الگوی «کلود برمون» با رویکرد ادبیات تطبیقی آمریکایی بررسی شده است تا پس از استخراج پی‌رفت‌های اصلی، شبا‌هت‌ها و تفاوت‌های ساختاری در پی‌رفت اصلی آثار بر اساس ترکیب پی‌رفت‌های «واقع‌گرایانه» و «خارق‌العاده» مشخّص شود. نتایج بهدستآمده نشان داد که در ساختار پی‌رفت اصلی آثار و شیوة استفادة آنها از پی‌رفت خارق‌العاده یا واقع‌گرایانه شباهت‌هایی وجود دارد. ساختارهای مشترک در پی‌رفت‌های اصلی آثار بررسی‌شده، «ساختار خطّی و بدون حذف پایه‌ها»، «حذف وضعیّت متعادل اوّلیّه و آغاز با بحران» و «ساختار غیرخطّی» هستند. ترکیب‌های مشترک پی‌رفت‌های اصلی از نظر اشتمال بر واقعیّت یا امر خارق‌العاده را نیز می‌توان به صورت ترکیب‌های «محذوف ـ خارق‌العاده ـ واقع‌گرایانه»، «محذوف ـ خارق‌العاده ـ خارق‌العاده»، «خارق‌العاده ـ خارق‌العاده ـ خارق‌العاده» نمایش داد. |
|---|---|
| ISSN: | 2251-7979 2676-6779 |
| DOI: | 10.22034/perlit.2021.40845.2866 |