تاثیر متفاوت تحریم بر تجارت خارجی با رویکرد مدل جاذبه، مطالعه موردی ایران و روسیه

مطالعات بسیاری در خصوص تحریم‌های اقتصادی و میزان اثرگذاری آن‌ها بر وضعیت اقتصادی و رفاهی کشورهای هدف صورت گرفته است. اما تمام کشورهای هدف تحریم اقتصادی واکنش و تاثیرپذیری یکسانی از تحریم‌های اقتصادی نداشته‌اند. در این مطالعه به تفاوت اثرگذاری تحریم‌های اقتصادی بر کشورهای مختلف با تمرکز بر وضعیت ایرا...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Published in:سیاست‌گذاری اقتصادی Vol. 14; no. 27; pp. 247 - 274
Main Authors: طه شیشه گری, عباس معمارنژاد, فرهاد غفاری, سید شمس الدین حسینی
Format: Journal Article
Language:Persian
Published: Yazd University 01-08-2022
Subjects:
Online Access:Get full text
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:مطالعات بسیاری در خصوص تحریم‌های اقتصادی و میزان اثرگذاری آن‌ها بر وضعیت اقتصادی و رفاهی کشورهای هدف صورت گرفته است. اما تمام کشورهای هدف تحریم اقتصادی واکنش و تاثیرپذیری یکسانی از تحریم‌های اقتصادی نداشته‌اند. در این مطالعه به تفاوت اثرگذاری تحریم‌های اقتصادی بر کشورهای مختلف با تمرکز بر وضعیت ایران و روسیه پرداخته شده است. با توجه به متفاوت بودن تحریم‌های اقتصادی اعمال شده بر این دو کشور در ابتدا متغیر تحریم را کمی کرده تا پایه‌ای یکسان برای تحلیل آماده شود و سپس با مقایسه اثرگذاری شدت تحریم بر میزان صادرات و واردات کشور هدف با شرکای تجاری مهم، اثر تحریم یکسان با استفاده از داده‌های پنل به همراه متغیر مجازی تعاملی[1]  برآورد شد. برای مدل‌سازی از مدل ارائه شده توسط رائول کاروسو در سال 2005 - که شکلی از معادله جاذبه می‌باشد- جهت بررسی اثرگذاری تحریم روی تجارت کشور هدف و داده‌های تجارت ایران و روسیه با پنج شریک تجاری مهم در حد فاصل سال‌های 1992 تا 2018 استفاده شده است. همچنین برای کمی کردن شدت تحریم از گزارش کنگره آمریکا در خصوص تحریم‌های اعمالی علیه ایران و روسیه استفاده شده است. در نتایج مشاهده شد که تحریم‌های اقتصادی اثر معکوس معنادار و قابل توجهی بر میزان تجارت کشور ایران با شرکای مهم تجاری خود دارد اما روی تجارت روسیه با شرکای خود اثر معناداری نداشته است. از آن‌جا که تحریم اقتصادی به عنوان شوک منفی به سیستم‌های اقتصادی وارد می‌شود، علت تفاوت اثرگذاری تحریم اقتصادی بر دو کشور ایران و روسیه را با دو شاخص آسیب‌پذیری و تاب‌آوری مرتبط دانسته و این دو شاخص را وارد مدل می‌نماییم. با وارد کردن دو شاخص تاب‌آوری و آسیب‌پذیری به مدل کشور ایران مشاهده شد که تاب‌آوری با اثرگذاری تحریم رابطه معکوس و آسیب‌پذیری با آن رابطه مستقیم دارد. این یافته مهم نشان می‌دهد که افزایش تاب‌آوری و کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی می‌تواند اثرگذاری تحریم‌های اقتصادی بر ایران را کاهش دهد و از طرفی از آن‌جا که اقتصاد روسیه به نسبت ایران تاب‌آوری بالاتر و آسیب‌پذیری کمتری دارد تاثیرگذاری متفاوت تحریم اقتصادی بر این دو کشور را نیز توجیه می‌نماید.
ISSN:2645-3967
2645-3975
DOI:10.22034/epj.2022.18064.2307