شناخت الگوواره‌های فرهنگی و ادبی غالب در ترجمه‌های گلستان سعدی: تحلیل تطبیقی سه ترجمه از راس، رهاتسک و دوفرمری
قابلیت گلستان از حیث پذیرفتگی فرهنگی و نیز غلبۀ عناصر آزاد از فرهنگ و مبتنی‌بر منطق انسانی و همگانی در آن، شاخصه‌ای مهم است. در این مقاله، به‌منظور درک و دریافت بهتر این خصیصه، سه ترجمة معروف و قدیم از گلستان سعدی برای پژوهش انتخاب شدند؛ دو ترجمه به زبان انگلیسی از جیمز راس و ادوارد رهاتسک و سومی به...
Saved in:
| Published in: | Funūn-i adabī Vol. 12; no. 1; pp. 167 - 184 |
|---|---|
| Main Authors: | , |
| Format: | Journal Article |
| Language: | Persian |
| Published: |
University of Isfahan
01-03-2020
|
| Subjects: | |
| Online Access: | Get full text |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | قابلیت گلستان از حیث پذیرفتگی فرهنگی و نیز غلبۀ عناصر آزاد از فرهنگ و مبتنی‌بر منطق انسانی و همگانی در آن، شاخصه‌ای مهم است. در این مقاله، به‌منظور درک و دریافت بهتر این خصیصه، سه ترجمة معروف و قدیم از گلستان سعدی برای پژوهش انتخاب شدند؛ دو ترجمه به زبان انگلیسی از جیمز راس و ادوارد رهاتسک و سومی به زبان فرانسه از شارل دوفرمری. روش تحقیق مبتنی‌بر بررسی الگووارة ذهنی مترجم و نحوۀ درک مطلب و درجات پذیرش یا مقاومت در برابر آن است. بدین منظور از نظریات دو زبان‌شناس و مترجم، یعنی فرغال و آنتوان برمن، به‌گونه‌ای تلفیقی و براساس مبنایی نو استفاده شده و در انتهای بحث نیز نتیجه بررسی‌ها در ترجمۀ باب هفتم گلستان (در تأثیر تربیت)، به‌صورت کمّی ارائه شده است. نتایج این تحلیل، افزون‌بر مقایسه و ارزیابی ضمنی متون مقصد، نشان می‌دهد که در چهارچوب سه الگووارۀ مقید به فرهنگ، پذیرای فرهنگ و آزاد از فرهنگ، مترجمان در موارد بسیار کمی نسبت به فرهنگ زبان مبدأ مقاومت نشان داده‌اند و غالباً الگووارۀ ذهنی آزاد از فرهنگ یا پذیرای فرهنگ، ساختار ذهنی آنان را شکل داده است؛ حتی موارد کم‌‌شمار مقاومت فرهنگی نیز تأثیر چندانی در کل دریافت آنان نداشته و خواننده به درک لازم و درست معنا رسیده است. همچنین در خصوص دو الگوی ادبی-زبانی (یعنی همخوانی و ناهمخوانی)، موارد نسبتاً اندک عدول از هنجار زبانی بیشتر ناشی از بدخوانی متن یا نارسایی در ترجمه بوده است نه غرابت معنایی یا دوریابی لفظی در متن مبدأ. |
|---|---|
| ISSN: | 2008-8027 2322-3448 |
| DOI: | 10.22108/liar.2020.123687.1880 |